به گزارش جامعه ایده آل، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز دوشنبه، 20 شهریورماه 1402، در ششمین همایش بین‌المللی اربعین که در دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد، گفت: ماجرای پیاده‌روی اربعین سه ساحت دارد که به نظرم گرچه به هم مرتبط هستند اما باید نگاه مستقلی به آنها داشت. یک ساحت این است که راهپیمایی اربعین، حکم فقهی دارد یعنی تاکید موکد بر آن شده و عملی مستحبی است. امام حسن عسکری(ع) فرموده است: «مومن پنج علامت دارد که یکی از آنها زیارت اربعین است». بنابراین هر گام در پیاده‌روی اربعین و همچنین زیارت آن حضرت، دو عمل مستحبی هستند که اگر با هم جمع شوند تبدیل به یک حکم مستحب مضاعف می‌شوند.
وی بیان کرد: ساحت دوم راهپیمایی اربعین این است که اثر جامعه‌ شناختی شیعی و اسلامی دارد. از زمان جابر بن عبدالله انصاری، راهپیمایی اربعین توسط علما انجام شد و مردم نیز از آن تبعیت کردند. این راهپیمایی، آثاری همانند صداقت، محبت، خدمت و دیگر آثار جامعه شناختی داشته است.‌ بیش از بیست میلیون زائر اربعین از شیعه،‌ سنی به این آیین می‌آیند و همگی با هم برادری و صداقت دارند و به طور قطع ریشه همه اینها ولایت‌مداری است. راهپیمایی اربعین، سنتی قدیمی است و پدیده جدیدی نیست و آثار جامعه شناختی اسلامی دارد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: ساحت سوم راهپیمایی اربعین، ساحتی است که بنده آن را به ساحت تمدنی تعبیر می‌کنم که سه مفهوم‌ حکمت، ولایت و مقاومت را به هم متصل کرده است. اگر حکمت است به این دلیل است که خیر کثیر دارد. ولایت است چون اگر منشأ ولایت‌مداری نداشت قطعا به نتیجه و استمرار نمی‌رسید. مقاومتی هم که در آن وجود دارد مخصوص کشورهای اسلامی یا شیعه نیست بلکه یک مقاومت بین‌المللی است. بنابراین یک مقاومت بین‌المللی شکل گرفته است و راهپیمایی اربعین آن را تقویت می‌کند. بنابراین مسئله راهپیمایی اربعین را نباید تنها به عنوان یک حکم فقهی ببینیم.
وی ادامه داد: نباید مسئله اربعین را تنها در سطح یک امر مستحب و جامعه شناختی ببینیم بلکه یک اثر تمدنی است. بنده خوف این را دارم که دانشکده‌های علوم انسانی ما این واقعه بزرگ‌ تمدنی را روایتگری نکرده و از آن، نظریات روانشناختی، جامعه‌شناسی و مدیریتی استخراج نکنند. به طور قطع می‌توان نظریات مختلف از جمله نظریه مدیریتی از راهپیمایی اربعین استخراج و بررسی کرد که چگونه بدون دخالت دولت ایران و عراق و صرفا با حمایت مردم این راهپیمایی عظیم برگزار می‌شود و امور مربوط به اسکان و تغذیه به خوبی انجام می‌شود.
حجت‌الاسلام خسروپناه تاکید کرد: اگر سطح راهپیمایی اربعین را تمدنی ببینیم دیگر منتظر نمی‌مانیم که چند شخصیت غربی مانند گیدنز و پارسونز و مانند اینها پیدا شوند و یک نظریه مدیریت اربعین بنویسند و سپس ما ترجمه کنیم. اگر کسی بگوید نمی‌توان از راهپیمایی اربعین نظریه استخراج کرد الفبای علوم انسانی را نمی‌داند و فقط یک مقلد و مترجم است.
وی در پایان سخنان خود گفت: همواره برای بنده سوال بود که چگونه ممکن است دیگران در توجه به قرآن از ما مسلمانان سبقت بگیرند تا اینکه سال ۱۳۸۰ به دانشگاهی در لندن رفتم و دیدم دو جلد کتاب مربوط به معرفی تحقیقاتِ انجام گرفته در مورد قرآن وجود دارد و گفتم پیش‌بینی امیرالمؤمنین(ع) به نتیجه رسید و میزان تحقیقات قرآنی ما به اندازه غربی‌ها نیست. ما باید راهپیمایی اربعین را دریابیم، هر چند اگر غربی‌ها هم کار علمی در این زمینه انجام دهند ما از آنها نیز استفاده می‌کنیم. به طور قطع فلسفه و نتیجه این‌همایش‌ها باید کشف و استخراج نظریه‌های علوم انسانی در حوزه اربعین باشد.

کلمات کلیدی