رشد اقتصادی ۸ درصدی و تورم تک رقمی از اهداف برنامه هفتم توسعه
تاریخ: ۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ ساعت: 18:23:00


https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/41c5ec36f7dc7b01503f80d11534264c.gif

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/1292629eb417d32d4d06d37c9972b3df.gif

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/84b2488ef7bbd87ff45490e86203b529.gif

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/f465f69da6c92312814cfe6a796f179e.gif

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/1536577c8e30474f10938e6c16a741e9.jpg

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/e0d561a803d2b19db9d1d21a2d5e4cfa.gif

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/a0456bb9971b4c4fb889d0cbea5300fc.gif

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/f76759aa7d5af412a42d2cf2a058bdbd.gif

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/ce516690fd1692d32f60002f0db0964d.jpg

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/4c5764165ae2c63edddad6a3475716ab.gif

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/137aef71b8b778dc22a251150d191e07.jpg

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/ca7159130a9f46d77b2d721a834a4616.gif

https://jamehideal.ir/assets/uploads/Ads/main/bbb17b00fae428c0c85fa5a1ae1a2051.gif

logo-samandehi


کد خبر : 77309 || تاریخ : ۱۴۰۲/۰۴/۳۱ ۰۷:۵۷                 اقتصاد کلان و بودجه

رشد اقتصادی ۸ درصدی و تورم تک رقمی از اهداف برنامه هفتم توسعه


با تلاش دولت و مجلس در آینده نزدیک برنامه پنج ساله هفتم نهایی و برای تصویب به مجلس تقدیم می‌شود.


رشد اقتصادی ۸ درصدی و تورم تک رقمی از اهداف برنامه هفتم توسعه

به گزارش جامعه ایده آل، موضوع برنامه صف امروز به موضوع سرنوشت برنامه پنج ساله هفتم در کمیسیونهای تخصصی مجلس اختصاص داشت که با حضور آقای حسینی معاون پارلمانی رئیس جمهور بررسی شد.

تحقق رشد اقتصادی ۸ درصدی و تورم تک رقمی از اهداف برنامه هفتم توسعه

سوال: این روز‌ها یکی از نقاط تلاقی جدی کار دولت و مجلس را شاهدش هستیم که بررسی برنامه پنج ساله هفتم است و مقداری از آن گذشته بررسی آن در کمیسیون تلفیق ادامه دارد، درباره این که این لایحه چقدر واقع بینانه است درباره این صحبت کنیم، بعضی‌ها می‌گویند تحقق رشد ۸ درصدی و تورم تک رقمی ظرف پنج سال آیا ممکن است یا خیر.

حسینی: از سال گذشته که در بیستم شهریورماه سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری درباره برنامه هفتم ابلاغ شد، سازمان برنامه به جد کار را شروع کرد و همین طور دستگاه‌های مختلف پیشنهادات و نظراتی که داشتند را مطرح کردند وبحث‌هایی بود که قبل از بودجه مطرح شود یا بعد از آن، د ر نهایت بودجه اول تصویب شد و بعد رفتیم سراغ برنامه، برنامه هم تقریبا تا قبل از نوروز آماده بود، ولی باز برای این که بیشتر بحث شود و از زوایای مختلف مورد بررسی قرار بگیرد تا بعد از نوروز هم ادامه یافت. براساس همان سیاست‌های کلی که ابلاغ شد که در هفت بخش بود این برنامه تنظیم شده، برای تحقق آن سیاست‌های کلی، در این برنامه که مسئله محور است کلیات نیست، مسائل کشور مشخص شده اگر ما در نظام بانکی مشکل داریم، اگر ناترازی انرژی داریم، اگر صندوق‌های بازنشستگی با مشکل مواجه است، اگر در بحث آب، منابع دیگر، مسائلی داریم، بحث صادرات و واردات همه این‌ها را تقریبا در ۲۴ فصل مشخص کردند، وضع موجود معلوم است، چالش‌های فرارو مشخص است و راه برون رفت از این‌ها هم تعیین شده است.
این برنامه یک سند پشتیبان جامع دارد که مفصل است یعنی هر نکته‌ای که این جا مطرح شده اگر آماری گفته شده، ارقامی بیان شده براساس آن سند پشتیبان است که افراد می‌توانند به آن مراجعه کنند که یک چیزی نیست که مثلا ذهنی باشد کاملا براساس واقعیت‌های موجود است، بعد هم در فصلی اهداف کمی مشخص شده که قابل ارزیابی و اندازه گیری باشد. مثلا بگوییم در تورم همانطور که اشاره کردید باید برسیم و تک رقمی شود البته در پایان برنامه یا مثلا رشد اقتصادی اگر ۸ درصد مطرح شده این باید تحقق پیدا کند.
بعضی‌ها تردید می‌کنند، چون قیاس می‌کنند با گذشته می‌گویند که مثلا برنامه ششم چه مقدار عملیاتی شده؟ ۲۵ درصد؟ ۳۰ درصد؟ این پاسخش این است که در وهله اول اصلا دولت گذشته اعتقادی به نوشتن برنامه نداشت و با صراحت هم اعلام می‌کرد بعد که بالاخره دیدند که نه باید بنویسند و وظیفه شان است احکامی نوشتند که رفت به مجلس و مجلس آن را رد کرد، دولت مجدد حاضر نشد که برنامه بنویسد برای اولین بار از مقام معظم رهبری اذن گرفتند و خود مجلسی‌ها نوشتند وقتی که مجلس این برنامه را نوشته، دولت اعتقاد چندانی ندارد خوب معلوم است که در اجرا هم اهتمامی وجود نخواهد داشت و بعد هم وقتی یک دولتی در زمینه‌های مختلف ضعف داشته باشد، نوعی رخوت و رکود بر آن حاکم باشد آن پویایی و تحرک را ما شاهد نباشیم همین می‌شود و بیش از این انجام نمی‌شود. می‌خواهم فقط مقایسه‌ای که کنم که نگویند مثلا گذشته خواهد شد و تکرار خواهد شد، نه الان هم دولت اعتقاد دارد که باید برنامه داشته باشد، اصلا این دولت وقتی که سرکار آمد سند تحول ارائه کرد یعنی این که ما به این وضع موجود بسنده نخواهیم کرد و باید تغییراتی انجام شود و سند تحول آن برنامه دولت بود در واقع، بعد این برنامه پس دولت خودش پای کار است و معتقد است و بعد هم در همین دو سالی که نزدیک دو سالی که گذشته نشان داده شده که کار‌های بزرگی می‌شود انجام داد یعنی اگر مثلا رشد اقتصادی در دهه گذشته صفر بوده یا اندک بوده الان مثلا می‌شود گفت ۴ درصد هم رسیده یا کم و زیاد در حوزه‌ای گوناگون فرق می‌کند، پس می‌شود وقتی که شما مثلا از مقدار اندک به ۴ درصد بیایی به ۸ درصد هم

سوال: ۴ درصد را نگوییم، چون ۴ درصد به قول شما در یک حوزه خاص ممکن است باشد. یکی دو درصد هم اگر باشد.

حسینی: نه بالاخره ما در بعضی بخش‌های ۵-۶ درصد هم داریم.

سوال: الان میانگین چقدر است؟

حسینی: همین حدود ۴ درصد پس این نشان می‌دهد که امکانش هست و بعد هم در آغاز راه ما داریم ریل گذاری می‌کنیم، زمینه سازی می‌کنیم، زیرساخت‌ها را آماده می‌کنیم وقتی که این‌ها آماده شد کار بهتری انجام می‌شود یعنی مثلا شما ببینید در همین طرح های عمرانی که دارد یکی بعد از دیگری به نتیجه می‌رسد، کارخانه‌هایی که احیا می‌شود، طرح های بزرگ پیشرانی که در صنعت، معدن، پتروشیمی و نفت و گاز است، تعاملاتی که ما با کشور‌های همجوار و همسایه داریم، کشور‌های منطقه، آمریکای لاتین و آفریقا این‌ها همه راه را باز می‌کند تا ما بتوانیم از منافع اقتصادی این ارتباطات برخوردار شویم. پس ما با یک وضع نه چندان مطلوبی مواجه بودیم که حتی در پرداخت حقوق کارکنان هم مشکل داشتیم، ولی الان می‌بینیم که نه تنها آن بحث‌های هزینه‌های جاری و این‌ها مسئله اش حل شده بلکه داریم طرح های بزرگی را در هر استانی افتتاح می‌کنیم و انجام می‌دهیم در حوزه‌های گوناگون که اگر فرصت شد اشاراتی خواهم کرد، پس این رویایی نیست بلکه امکان پذیر است و انجام می‌شود مگر این که موانعی بر سر راه بیاید، مسائل غیرمترقبه و ما حتی در این دو سال شما دیدید که پاییز ۱۴۰۱ را داشتیم که کشور را به آشوب کشیدند و یکی از دلایلشان هم این بود که می‌خواستند این حرکت متوقف شود و ذهن مسئولین روی این ماجرا متمرکز شود و از کار سازندگی کشور باز بمانند، ولی حرکت آبادانی کشور استمرار پیدا کرد لذا ما فکر می‌کنیم که این اعداد و ارقام واقعی است، گفته اند دقیقا رشد صادرات نفتی و غیرنفتی چقدر است.

سوال: فرمودید که در پایان هر فصل قابل اندازه گیری است؟ مشخص شده است؟

حسینی: این جا مشخص کردند، یا درصد سالانه را گفتند یا گفتند در پایان، بعضی‌ها را سالانه گفتند این قدر باید رشد باشد، ولی مثلا تورم را گفتند در پایان برنامه، بعضی از ارقام یا مثلا فرض کنید کشاورزی را در زمینه خودکفایی کشاورزی که ما به نود درصد برسیم در پایان برنامه است الان سال اول این نمی‌شود یا مثلا بعضی زمینه‌های دیگری که وجود دارد این در جداولی که هست دقیقا معلوم است که مثلا هدف کمی در پایان برنامه، بعضی‌های این گونه است، متناسب با موضوعی که بوده گفته شده پس این امکان پذیر است البته همه باید دست به دست هم بدهند یعنی قوای سه گانه باید کمک کنند بعد نهاد‌های انقلابی که الحمدلله این همگرایی الان ایجاد شده شما ببینید الان در سفر‌های استانی که رئیس جمهور می‌رود ستاد اجرایی فرمان امام هم کار‌هایی را به عهده می‌گیرد، بنیاد مستضعفان، کمیته امداد، سپاه، بسیج، قرارگاه خاتم که طرح های عظیمی را اجرا می‌کند با حمایت دولت، قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) که طرح  آبرسانی به روستا‌ها را انجام می‌دهد ده هزار روستا در برنامه است و تاکنون حدود سه هزار روستا آبرسانی انجام شده است شما هر روز در اخبار می‌بینید که یک گوشه کشور دارد افتتاح می‌شود.
پس این عزم و اراده و جدیتی که تا همین الان وجود داشته این مدیریت جهادی و این که دولت یک دولت عملگرا است، نتیجه گرا است، دولت تحول گرا، دولت این که می‌خواهد عدالت در کشور اجرا شود مناطق کم برخوردار  آباد شود خوب این بالاخره نشان می‌دهد که این مسئله امکان پذیر است ودور از دسترس نیست شاید در آغاز این دولت بعضی‌ها باور نمی‌کردند که این مشکلات حل شود و یا همین تعاملات ما با کشور‌های همسایه، کشور‌های مختلف دنیا، خود ارتباط با عربستان، این که ما عضو سازمان شانگ‌های شویم و موارد دیگر، این‌ها را بعضی‌ها می‌گفتند اصلا امکان پذیر نیست، ولی می‌بینیم که دارد تحقق پیدا می‌کند، این که درهمین تهران بیمارستان نزدیک هزار تختخوابی، هشتصد تختخوابی افتتاح شود و همین طور در جا‌های دیگر این نشان می‌دهد که اگر ما جدیت داشته باشیم کار‌های بزرگی را می‌شود در کشور انجام داد و اهداف دور از دسترس نیست، خوشبختانه مجلس هم الان همراهی دارد می‌کند، چون می‌دانند که این به نفع کشور است امیدواریم تا پایان تابستان دیگر این برنامه نهایی شود و در نیمه دوم سال بشود آن را اجرا کرد و عملیاتی کرد، چون بعضی از این‌ها مجوز به دولت است و دولت خیلی جا‌ها خودش را مکلف کرده همین که ببینید عدد و رقم داده که شما می‌توانید بررسی کنیم و بعدا بگویید یا موفق بودید یا نبودید. این است که امیدواریم این مسئله نهایی شود.

سوال: آقای دکتر اخیرا شما سفری به منطقه آزاد ماکو داشتید آن جا چه خبر بود؟

حسینی: سفر‌های ما متفاوت است معمولا با دعوت نمایندگان محترم به استان‌ها می‌رویم، شهرستان‌ها می‌رویم و از نزدیک ممکن است برنامه‌های فرهنگی باشد، ولی اصل مسئله این است که ما بالاخره از نزدیک ببینیم مطالباتی که وجود دارد و کمبود‌هایی که هست یا در سفر‌های استانی مثلا به آن شهرستان به آن حوزه انتخابیه، وعده‌هایی و برنامه‌هایی که مطرح شده، چقدر اجرا شده و مانع کار چیست. ممکن است بحث حقوقی است، بحث عدم هماهنگی است، چیز‌های مختلفی که وجود دارد یا اعتباراتی که است این‌ها را بررسی می‌کنیم از وزرای مربوطه پیگیری می‌کنیم که نمونه‌های متعدد است که الحمدلله به نتیجه هم رسیده است، در مورد منطقه آزاد ما در کشور ۱۴ منطقه آزاد تجاری صنعتی داریم و ده‌ها مورد منطقه ویژه اقتصادی داریم. این مناطق در توسعه کشور، در این که ما شرایط بهتری داشته باشیم می‌تواند موثر باشد، یک نگاهی در گذشته بود که می‌گفتند این‌ها فقط منطقه شدند تبدیل به یک مراکز وارداتی شدند در حالی که استعداد‌ها و ظرفیت‌های فراوانی وجود دارد برای سرمایه گذاری در این مناطق و صادرات، کاری که ما انجام دادیم در خدمت دوستان بودیم آقای دکتر عبدالملکی هم همراهی کردند و مدیرعامل محترم منطقه رونمایی بود از ۱۱۰ بسته فرصت‌های سرمایه گذاری و کار بسیار ارزشمندی بود که این را تعمیم دادند در همه مناطق و یک نمایشگاهی هم در مشهد، چندین نمایشگاه در داخل کشور و چند نمایشگاه هم در خارج از کشور طراحی کردند، چون خیلی‌ها نمی‌دانند که در کشور ما چه فرصت‌هایی برای سرمایه گذاری وجود دارد. منطقه ماکو هم معادن متعدد دارد، صنایع معدنی که می‌تواند آن جا باشد، بحث کشاورزی است، مثلا یک نمونه حدود دو هزار هکتار زمین در اختیار گذاشتند یک باغ گردو و پسته که در آن جا این کار انجام شود من از نزدیک هم دیدم نهال‌هایی که کاشتند و دارد انجام می‌شود این کار تا به نتیجه برسد.
پسته در گذشته به رفسنجان و دامغان منحصر بود، ولی الان دیگر همه استان‌های کشور البته گردو بیشتر کار کردند پسته مرحله بعد بود، می‌خواهم بگویم از کشاورزی شما بگیرید بحث‌های گلخانه‌ای که آن جا وجود دارد، صنایع کوچک و بزرگ و مجتمع‌هایی که می‌شود آن جا انجام داد، بازارچه‌هایی که وجود دارد، آن جا ۱۱۰ مورد مشخص کردند که آماده است فرد بیاید و بعد به او توضیح می‌دهند در هر بسته که این قدر مثلا سرمایه گذاری لازم است این مقدار می‌تواند درآمدداشته باشد یعنی محاسبه انجام شده که فرد بداند آیا ریسک می‌کند یا نه، بالاخره معلوم است که چه آینده‌ای خواهد داشت، زیرساخت‌هایی که لازم است، آن جا فرودگاه ساخته شده، فرودگانی قبلا نبوده منطقه آزاد که آمده فرودگاه هم ساخته شده که دسترسی داشته باشد، جاده لجستیک درحال تکمیل شدن است و نیاز‌های دیگر، مثلا دو گمرک آن جا است گمرک بازرگان که قدمت صد ساله دارد یا گمرک گلدشت است که بین ایران و نخجوان جمهوری آذربایجان است. این‌ها خودش خیلی دسترسی‌ها را آسان می‌کند و کار‌هایی که می‌شود انجام داد در کنار این‌ها خدماتی که به مردم داده می‌شود یعنی این مناطق و صنایع بزرگ ما، معادن بزرگ ما یک مسئولیت‌های اجتماعی دارند پیرامون خودشان هم باید منفعت رسانی را داشته باشند که این هم ما رفتیم و از نزدیک دیدیم و بازدید‌های خوبی بود در گمرک مشکلاتی که داشتند و جا‌های دیگر و انتظاراتی هم که دارند این‌ها بررسی می‌شود و ما به مسئولین منتقل می‌کنیم و بعد هم حضور مسئولین یک مقداری باعث می‌شود که این‌ها شناخته شود و دیگران متوجه شوند که چه امکاناتی هست و این بزرگترین منطقه آزاد ما است یعنی این که سه شهرستان، شش شهر، دو گمرک و امکانات متعددی که آن جا وجود دارد نزدیک به ۴۰۰ هزار هکتار که خیلی جالب توجه است، لذا این سفری که یک روزه ما داشتیم در کنارش مثلا بازارچه را رفتیم دیدیم و حرف‌های مردم را شنیدیم یا مثلا با علمای اهل سنت و شیعه که در آن جا بودند بحث‌هایی که داشتیم، توقعاتی که دارند این‌ها را منتقل می‌کنند ما هم به مسئولین ذیربط می‌گوییم و دنبال می‌شود به نظر می‌رسد که این حرکت مردمی که آغاز شده، سفر‌هایی که دولت انجام می‌دهد و اعضای دولت انجام می‌دهند این‌ها خیلی می‌تواند کمک کند برای گره گشایی از مشکلاتی که در جای جای کشور داریم.

سوال: بحث مناطق آزاد که پیش آمد شما هم بازدیدی داشتید تمایلی در مجلس وجود دارد برای افزایش مناطق آزاد، آیا دولت با این افزایش موافق است؟

حسینی: الان چند مورد است مثلا مازندران را ما داریم، دوقارون را داریم، سرخس را داریم که این‌ها از قبل مدت‌ها مطرح بوده کار کارشناسی هم انجام شده، قبلا هم رفته خوب شورای نگهبان ایراداتی گرفته بعد این‌ها از هم تفکیک شده بود، قبلا در قالب یک مثلا لایحه مطرح بوده ایراداتی گرفته شده مجدد برگشته این‌ها جداگانه، آن جا‌هایی که ضرورت دارد باید انجام شود، چون اصلا این‌ها فرصتی است برای سرمایه گذاری، جاذبه ایجاد می‌شود به خاطر معافیت‌هایی که وجود دارد بیست سال کمتر یا بیشتر که افراد بیایند این جا سرمایه گذاری کنند و بدانند که حمایت می‌شوند و کار‌های خوبی که می‌توانند انجام دهند و در همه جای دنیا هم هست یعنی منحصر به ما هم نیست. یکی از راه‌هایی که پیشرفت کشور‌ها و رونق اقتصادی آن‌ها از این مسیر بوده، ولی در مدتی شاید بیشتر نگاه وارداتی بوده و این‌ها کمک نمی‌کردند به تولید، به صادرات، الان این جهت دارد پررنگ می‌شود و با سرمایه گذاران خارجی و داخلی، یعنی اگر ما خوب بتوانیم به خارج از کشور هم معرفی کنیم قطعا این‌ها رونق بیشتری خواهد گرفت و این هم بحثی که شما مطرح کردید که مثلا رشد ۸ درصد آیا تحقق می‌یابد یا نه، رشد وقتی صورت می‌گیرد که سرمایه گذاری انجام شود، بخشی سرمایه گذاران داخلی ما، ما اگر یک ثبات و آرامشی در کشور داشته باشیم بیایند و بدانند برایشان سودآور است این کار را می‌کنند و از خارج از کشور هم این علاقه را دارند، نکته دیگر هم بحث بهره وری است که باید تقویت شود افزایش یاد و بتواند این رشد مطلوب را عاید کشور کند.

سوال: لایحه تشکیل وزارت بازرگانی در مجلس کلیاتش تصویب شد روز یکشنبه و حالا جزئیاتش، آقای حسینی اساسا شما به عنوان نماینده دولت در این برنامه که الان حضور دارید، وقتی دولت لایحه می‌دهد برای تشکیل وزارت بازرگانی ببینید یعنی این کار را مثبت می‌داند، چه رویکرد یا نگاهی در دولت بوده که به همین لایحه منجر شده است؟

حسینی: ادغام وزارت بازرگانی در وزارت صنایع و معادن در سال ۹۰ انجام شده بعد از ابتدا هم شک و شبهه درباره اش وجود داشته، ولی چون براساس برنامه پنج ساله باید تعداد وزارتخانه‌ها کاهش یابد این کار صورت گرفته است همین طور که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را داریم، آن‌ها هم از سه وزارتخانه یا وزارت راه و شهرسازی که مثلا از وزارت مسکن جدا بود، راه جدا بود در هم ادغام شد، اما ببینید این جا درست است که ما آن زمان دو وزارتخانه را ادغام کردیم، ولی قبل از آن سه وزارتخانه بود یعنی معادن و فلزات جدا بود، صنعت هم جدا بود.

سوال: عقب‌تر که صنایع سنگین داشتیم

حسینی: بله چهار وزارت خانه بود، یعنی ما ۴ وزارتخانه را در هم ادغام کردیم به نظر می‌رسد که تولید و توزیع و این‌ها در یک مسیر و دریک راستا باشد، یک جا در موردشان تصمیم گرفته شود این بهتر برای کشور توازن بهتری ایجاد می‌شود، ولی عملا از سال تقریبا ۹۲ یک خدشه‌هایی وارد شد مثلا سال ۹۲ آن بخشی که مربوط به وزارت کشاورزی بود جدا کردند به وزارت کشاورزی دادند و بعد از سال ۹۴ بحث‌هایی مطرح شد حتی مثلا خود حضرت آقا هم در یکی از صحبت هایشان اشاره‌ای کردند که بالاخره برای چه این کار انجام شده و این چه رمز و رازی داشت، البته بعد سپردند به خود کارشناسان، اما بالاخره مسئله برانگیز دانستند این که این کار بزرگ می‌خواهد انجام شود، از سال ۹۶ دولت قبل مصمم بود که این وزارت بازرگانی تفکیک شود که بحث توزیع، تنظیم بازار این‌ها یک متولی خاصی داشته باشد و بالاخره کار سنگینی که وزارت صمت دارد یعنی این که به تعبیری می‌گویند ۳۰ درصد اقتصاد کشور در وزارت صمت است و از سال ۹۶ تا الان که ما در خدمت شما هستیم هشت وزیر و سرپرست تغییر کرده است. خوب نمی‌شود گفت که همه این‌ها افراد ضعیفی بودند که، نه این‌ها آدم‌های شناخته شده و با تجربه‌ای بودند، ولی این بار انقدر سنگین بود که هر گوشه‌ای را می‌گرفتند یک عده دیگر اعتراض می‌کردند در همین دوره اخیر مثلاً می‌گفتند اصفهانی‌ها که ما این همه صنایع داریم وزیر صمت فقط دو بار به اصفهان آمده و باید بیشتر سرکشی کند ما معادن داریم، صنایع داریم و همینطور جا‌های دیگر به خاطر اینکه وقتشان گرفته می‌شد به خاطر بحث‌های قیمت و کالا و تنظیم بازار و این گونه مسائل. در مورد جهاد کشاورزی هم به همین صورت، لذا این بحث شد که این‌ها تفکیک شود و بار سبک‌تر شود، خود وزیر صنایع و معادن دیگر ما وزارت صمت نخواهیم داشت آن وزیر برسد به همین تولید معادن و صنعت و این مسائل را دنبال کند و بحث بازار را به جای دیگری بسپارد که ذهنش مشغول آن کار نشود و همینطور جهاد کشاورزی به کار اصلی خودش که تولید است پرداخته شود؛ لذا بخش‌هایی از وزارت جهاد و بخش‌هایی از وزارت صمت این‌ها جدا شد بعضی‌ها می‌گویند در کشور‌های پیشرفته دنیا مثلاً ادغام صورت گرفته است خب شاید ما هم به تبع آن‌ها این کار را کردیم، ولی جواب نداد وقتی جواب نداد و ادغام باقی صورت نگرفت بلکه یک سری موسسات و شرکت‌ها در کنار هم قرار گرفتند با همان عده و با همان امکانات و نیروی انسانی چیز خاصی نشد بله همان دو وزارتخانه شد یک وزارت خانه و وزیر و معاونان کمتر شد در هر حال اتفاق خاصی رخ نداد و ما در این دو سال گذشته هم شاید نوسانات قیمت‌ها بودیم و نگرانی که مردم دارند لذا از یک سال قبل این بحث به صورت جدی در دولت مطرح شد دولت با طرحی که نمایندگان داشتند موافقت کرد آن به جایی نرسید و بعد بحث سازمان مطرح شد و سازمان را نمایندگان برنتابیدند به خاطر این که می‌گفتند ما نظارت نمی‌توانیم بکنیم و استیضاح نمی‌توانیم بکنیم و بعد رئیس محترم مجلس نامه‌ای به دولت نوشت آقای رئیس جمهور که شما در قالب وزارت بازرگانی پیشنهاد را مطرح کنید و لایحه را تقدیم کنید که بلافاصله دولت هم این کار را کرد خوشبختانه هم دو فوری از آن در مجلس تصویب شد و هم کلیات آن تصویب شد حالا در جزئیات هم بالاخره تحلیل می‌شود.
اینکه اشاره کردید بحث چه کمکی می‌تواند به بحث تولید یا رشد تولید یا مهار تورم داشته باشد، ببینید رشد تولید که پس وزیر صنایع و معادن و وزیر جهاد به کار تولیدشان می‌پردازند دیگر دغدغه اینکه قیمت مرغ چند شد و کالا‌های اساسی چه شد این را دیگر ندارند یک فرد متولی دارد و کار‌ها را انجام می‌دهد اگر جایی صادرات است صادرات را کمک می‌کند و تقویت می‌کند، چون ما این تعاملات سیاسی که داریم باید تبعات اقتصادی داشته باشد وگرنه صرف همکاری‌های سیاسی کفایت نمی‌کند ما می‌خواهیم شرایط کشور بهبود پیدا کند لذا این‌ها را می‌تواند یک وزیر دنبال کند پس ما هم رشد تولید را می‌توانیم داشته باشیم و از بازار‌هایی که است استفاده کنیم و بعد مهار تورم هم بخشی از آن وزارت بازرگانی یعنی تقویت شود تهیه و توزیع و بعد نظارت و تنظیم بازار همه این کار‌ها را می‌تواند انجام دهد. شما ببینید ما چه تعداد اتحادیه و صنوف داریم بله وزیر صمت واقعاً نمی‌رسید ممکن است یکی دو جلسه بگذارد، اما دائم باید با این‌ها در ارتباط باشد مثلاً در نوروز ۱۴۰۱ توزیع مرکبات شوید به عهده خود دولت بود تعاونی روستایی آمد این کار را انجام داد و حرف و حدیث شد که گران خریدید بعد باید ارزان‌تر بفروشید و دولت ضرر کرد بحث‌هایی به این صورت بود یعنی امسال رویه عوض شد و به خود بخش مردمی و خصوصی داده شد آقای نیکبخت که الان وزیر شدند ایشان مسئول تعاون روستایی بود و این کار را به خوبی انجام داد نه ضرری در کار بود و نه دولت خسارتی دید و بعد کار به خوبی انجام شد می‌خواهم بگویم یک کسی باید ممحض باشد روی این موضوع، روی بحث ارتباط با صنوف، با اقشار از ظرفیت و توان آن‌ها و فکر و اندیشه آن‌ها استفاده کند و کار‌ها به خوبی انجام شود و این به صادرات هم کمک می‌کند، چون بعضی‌ها می‌گفتند وزارت واردات می‌خواهید تشکیل دهید نه، فکر می‌کنند مثلا یک وزیر هرگونه خواست می‌تواند تصمیم بگیرد و هر اقدامی انجام دهد، وزیر باید خیلی از بحث هایش را در دولت مطرح کند، ما شورای اقتصادداریم، ستاد تنظیم بازار داریم باید بیاید آن جا هماهنگ شود الان مثلا فرض کنید وزارت جهاد کشاورزی دارد گندم خریداری می‌کند این طور که نیست که وزیر به تنهایی تصمیم بگیرد، آن جا خرد جمعی حاکم است، کابینه است اعضای دولت از ابعادمختلف یک مسئله را بررسی می‌کنند و بعد تصمیمی اتخاذ می‌شود لذا دغدغه‌هایی که دوستان دارند چندان جدی نیست البته هر تغییر و تحولی ممکن است جنبه‌های مثبت و منفی هم داشته باشد نمی‌خواهم بگویم این صد در صد است، ولی فعلا این است ما نمی‌توانیم خودمان را با یک کشور اروپایی که اندازه یک استان ما است و در رفاهی به سر می‌برند بخواهیم با آن‌ها مقایسه کنیم، ما در یک جنگ اقتصادی هستیم، در جنگ اقتصادی با دائما میدان را رصد کرد گاهی باید تغییر شیوه دارد و ساختار‌ها باید عوض شود همانطور که در جنگ نظامی ما این را داشتیم نمی‌توانیم بگوییم ما سال ۹۰ این کار را کردیم بعضی‌ها می‌گویند خوب حالا چه شد؟ اگر ما متوجه شدیم که شاید آن موقع هم درست بوده الان جواب نمی‌دهد خوب باید تغییر دهیم، این دولت یکی از ویژگی هایش این است که دولت تحول گرا است یعنی این جرات و جسارت وجود دارد اگر جایی کارآمدی لازم وجود ندارد تغییر دهیم بالاخره این‌ها که وحی منزل نیست باید بگوییم که این این گونه باید باشد، بله ممکن است شرایط کشور در آینده به گونه‌ای شود که ما بتوانیم ادغام‌های بیشتری هم انجام دهیم یا مثلا بحث توسعه تشکیلاتی می‌گویند، نه هیچ توسعه تشکیلاتی آن چنانی نیست اگر هم باشد خیلی کم، چون این شرکت‌ها و موسسات الان موجود است نمی‌خواهیم که ایجاد کنیم مثلا می‌گوییم شرکت بازرگانی دولتی یا مثلاً حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان خوب این‌ها که هست فرمانده و هدایت آن به عهده وزیر صمت بوده الان می‌آید به عهده فرد دیگری قرار می‌گیرد بله ممکن است ستاد، وزارتخانه نیرو و امکانات بخواهد آن هم تاکید شده که با کمترین نیروی انسانی و از همین نیرو‌های موجود استفاده شود و این کار انشالله به نتیجه برسد.

سوال:اگر مجلس با جزئیات لایحه هم موافقت کند یعنی آنطور که دولت پیش‌بینی کرده و درخواستش بوده این وزارت بازرگانی چه تفاوت‌هایی با وزارت بازرگانی سابق خواهد داشت؟

حسینی: حالا یک بخش‌های جدیدی مثلاً فرض کنید در بحث تجارت الکترونیک و این‌ها که در گذشته نبوده این‌ها اضافه می‌شود، ولی خیلی‌ها همان مواردی بوده که در گذشته در وزارت بازرگانی بوده است.

سوال: یک بخشی هم گفتید وزارت جهاد بخش‌هایی جدا می‌شود.

حسینی: بله مثلاً یک شرکت امور دام دارد که قرار شده بعداً سر فرصت این اختیار را به دولت بدهند که مسائلی که مربوط به مسائل بازرگانی می‌شود به اینجا بیاید و بقیه همان جا بماند و سازمان امور اداری و استخدامی بر اساس این لایحه موظف می‌شود که ظرف ۳ ماه آیین نامه اجرایی آن را بنویسد یعنی مثلاً اگر الان یک ماده واحده است با ۸ تبصره این اگر کم یا زیاد شود بعداً بالاخره جزئیاتش باید بیاید یک آیین نامه‌ای که در دولت هم تصویب شود و اختیاراتی هم قرار است به دولت داده شود که اگر در آینده احساس کرد که نیاز است بخش‌هایی هم ملحق بشود نه فقط از وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنایع و معادن بلکه از سایر دستگاه‌ها مثلاً یک بحث جدی راجع به گمرک مطرح بود که البته دولت موافق نبود با این قضیه و نیست. در کمیسیون این قضیه مطرح شد و ما آنجا مخالفت کردیم ممکن است باز پیشنهادات دیگری هم مطرح شود برای اینکه این نظر باز هم تحکیم شود مجدد در دولت مطرح کردیم جلسه روز یکشنبه بیست و پنجم ما این را مطرح کردیم که دولت با این پیشنهاد مخالف است که گمرک هم بیاید، بله مثلاً این نیاز به بررسی بیشتر دارد و کار کارشناسی دارد یک کار سنگینی است، ولی خوب دیگر هرچه که نمایندگان محترم تصویب کنند شورای نگهبان تایید کند در نهایت دولت هم مجری است و عملیاتی خواهد کرد.

سوال: الان که گفتید ذهن من هم درگیر شد که بازرگانی و گمرک به هم ارتباط دارند.

حسینی: بله خوب بخش‌های مختلف سنخیت دارند.

سوال: دلایلی حتماً وجود داشته است الان پیش بینی این است که وزارت بازرگانی عملاً با همه مراحلی که دارد تا به تشکیل برسد چقدر زمان خواهیم داشت؟

حسینی: همانطور که گفتم آیین نامه اش و جزئیات، ولی به هر حال امیدواریم هرچه زودتر انجام شود.

سوال: یعنی ممکن است تا ۴ تا ۵ ماه آینده اتفاق بیفتد؟

حسینی: اگر بنا باشد که منتظر به آیین نامه باشند تا تصویب شود بله، ولی ممکن است کار شروع شود و در عین حال آن‌ها هم در حین کار باشد، چون مثلاً ما داشتیم وزارت ورزش که تصویب شد مدتی طول کشید تا اساسنامه آن نوشته شود و جزئیات آن و کار‌ها صورت گرفت.

سوال: برویم سراغ پیمان شانگ‌های و تاثیراتی که پیمان شانگ‌های بر روابط اقتصادی ایران و بر روابط ایران با کشور‌های دیگر و همینطور جنبه‌های دیگر داشته و خواهد داشت.

حسینی: بله ببینید یکی از اهدافی که در تحریم جمهوری اسلامی غربی‌ها داشتند به ویژه آمریکا اینکه ما در یک انزوا قرار بگیریم که ارتباط با دنیا کم شود و در نهایت مجبور شویم تسلیم خواسته‌های آن‌ها بشویم و عقب نشینی کنیم از مواضع و منافع ملی خودمان. یک نگاهی هم در گذشته بود که بیشتر می‌خواستند با کشور‌های غربی در تماس باشند و به تعبیری می‌خواستند همه تخم مرغ‌هایشان را در یک سبد قرار بدهند و بعد هم که ایران محدودیت‌هایی را پذیرفت، اما برجام به آن نتیجه‌ای که می‌گفتند نرسید و ترامپ از برجام بیرون رفت و شرکت‌های عمده غربی هم به تبع آن خارج شدند ممکن است با اروپایی‌ها جلسه می‌گذاشتیم و می‌گفتند نه ما هستیم و پایبند هستیم ما می‌گفتیم خب این شرکت شما گذاشت و رفت، می‌گفتند این شرکت‌ها خصوصی هستند و ما نمی‌توانیم به آن‌ها امر و نهی کنیم. عملاً آن اهدافی که بود مترتب نشد و بعد هم بالاخره ما با کشور‌های همسایه تعاملمان کم بود مثلاً کشور تاجیکستان یک کشوری که از جهت گفتاری ما با هم مشترک هستیم و زبان واحد داریم بله نوشتارشان فرق می‌کند، ولی گفتارشان با ما یکی است چقدر ما مشترکات فرهنگی و تمدنی و در بخش مشاهیر و مفاخر و بزرگانی که وجود دارد. زمانی که بنده در وزارت ارشاد مسئولیت داشتم ما خیلی آنجا رفت و آمد داشتیم و جلسات خیلی خوب و هفته فرهنگی حتی با این کشور مثلاً رابطه سرد شده بود و بعضی از مراکز ما را تعطیل کرده بودند یا نیمه تعطیل بود و این‌ها جزو کشور‌هایی بودند که با حضور ما در سازمان شانگ‌های مخالفت می‌کردند، چون آنجا باید وفاق و اجماع باشد، مثل ناتو که الان یک کشوری می‌خواهد وارد شود می‌گویند ترکیه هم باید موافقت کند و آن یکی هم باید موافقت کند. خوب اولین سفر آقای رئیس جمهور به تاجیکستان بود و همان جا هم این گره باز شد و همکاری‌ها انجام شده و الان تبادلات تجاری ما با آنجا چند برابر شده است و بعد هم که ما عضو این سازمان شدیم یک سازمان قدرتمند است یعنی اگر ما می‌گوییم دیگر یک جانبه گرایی در دنیا وجود ندارد، دیگر یک قدرت نیست، در دنیا تک قطبی نیست خب سازمان شانگ‌های اعضایی که دارد چین و روسیه و هند این‌ها کشور‌های قدرتمند اقتصادی هستند و کسی که در یک مجموعه‌ای وارد می‌شود از مزایایی هم برخوردار می‌شود و همکاری‌های بیشتری صورت می‌گیرد و دیدیم که توافقی که با چین صورت گرفت از قبل توافق شده بود، ولی الان دارد اجرایی می‌شود آن سند ۲۵ ساله، هر سندی دارد تبدیل می‌شود به پروژه یا پروژه‌های متعددی که عملیاتی و اجرایی شود آن‌ها هم جدی هستند و خوشبختانه آقای رئیس جمهور هم تاکید ویژه‌ای دارند در یکی از جلسات دولت هم مطرح شد که مثلاً در سفر‌های داخلی سفر‌های استانی ما می‌گوییم معاون اجرایی کار‌ها را پیگیری کند خوب در این سند‌هایی که امضا می‌شود با کشور‌های مختلف، چون می‌دانید مثلاً ۱۷ کشور آقای رئیس جمهور سفر کردند. بله کمیسیون مشترک داریم، ولی قرار شد خود وزارت خارجه و به ویژه معاونت اقتصادی وزارت خارجه آقای صفری این‌ها را رصد کند و دنبال کند و به دولت این‌ها را گزارش بدهند و گاهی اوقات بگویند که در چه مرحله‌ای است این‌ها فقط در حد روی کاغذ نماند و اجرایی و عملیاتی شود. خوب این خیلی می‌تواند برای کشور پیامد‌های مثبت و خوبی را به همراه داشته باشد. صادرات ما می‌تواند افزون شود یا مثلاً حتی به آمریکای لاتین یا آفریقا که ما داریم می‌رویم همین محصولات شرکت‌های دانش بنیان ما خیلی مورد توجه آن‌ها است و این پیشرفت‌های ما می‌تواند در اینجا جواب دهد، خدمات فنی که ما می‌توانیم صادر کنیم و ما بعضی جا‌ها نیاز داریم بالاخره شما می‌بینید حتی گوشت گاهی ما نیاز داریم خوب از آمریکای لاتین و آمریکایی جنوبی می‌شود آورد، از خود آفریقا و کنیا می‌شود تبادل کرد این‌ها باعث می‌شود که تحریم‌ها دیگر معنا نداشته باشد و کمرنگ شود و آن هدفی که آن‌ها داشتند به هدفشان دست پیدا نکنند تازه این مقدمه‌ای است برای بحث‌های دیگر مثلاً سازمان بریکس هم که برزیل و آفریقای جنوبی و هند و روسیه و چین هستند آن هم ما مقدماتش را داریم فراهم می‌کنیم که عضو شویم و این‌ها خیلی می‌تواند کمک کند در پیشبرد اهداف اقتصادی جمهوری اسلامی ایران.

سوال: شما در سفر آفریقا و آمریکای لاتین هم حضور داشتید.

حسینی:نه من نبودم، ولی من قبلاً زمانی آنجا رایزن فرهنگی بودم و کاملاً آشنا هستم با کنیا اوگاندا و زیمبابوه، کنیا که اولین مقصد سفر آقای رئیس جمهور بود آنجا به عنوان دروازه شرق آفریقا محسوب می‌شود که در گذشته انگلیسی‌ها آنجا حاکم بودند لذا زبان انگلیسی هم در آنجا حاکم است ارتباطات خوبی ما داشتیم بعد از پیروزی انقلاب با این کشور‌ها هم از فعالیت‌های فرهنگی و هم اقتصادی تا حدودی زمینه بسیار خوبی است و این سفر بسیار ارزشمند بود بعد از ۱۱ سال انجام شد. متاسفانه در دولت قبل یازدهم و دوازدهم توجه به آفریقای آمریکای لاتین این‌ها نبود در حالی که زمینه‌های فراوانی آنجا وجود دارد من یادم است نمایشگاهی که جمهوری اسلامی در آن کشور‌ها برپا می‌کرد با استقبال گسترده مردم مواجه می‌شد، ما محصولات متعدد و متنوعی برای عرضه به کشور‌های مختلف دنیا داریم از این جهت در این سفر هم توافقات خوبی شد و اسنادی که امضا شد و کار‌های بزرگی که صورت می‌گیرد همین الان ما در کنیا خانه نوآوری و فناوری داریم همین شرکت‌های دانش بنیان آنجا حضور دارند و محصولاتشان را ارائه می‌دهند یا بحث کشتیرانی که می‌تواند بین ما برقرار باشد از قدیم الایام هم بوده، یک جزیره در کنیا است در اقیانوس هند به نام جزیره لامو زمانی که ما به آن جا رفته بودیم می‌گفتند از بندرعباس ایران دائم رفت و آمد و تبادل تجاری بوده، ولی بعد‌ها انگلیسی‌ها این ارتباط را قطع کردند لذا هم در کنیا زمینه کار است و هم در اوگاندا، اگر ما بحث کشت فرا سرزمینی را مطرح می‌کنیم آن جا بسیار زمینه‌های بعضی‌ها فکر می‌کنند آفریقا یعنی بیابان برهوت و خشک نه این گونه نیست اوگاندا از مرز کنیا که ما وارد می‌شدیم تا کامپالا همه جنگل بود و سرسبز و بارندگی فراوان خوب این‌ها زمینه‌های بسیار خوب است یا زیمبابوه باز یک مزایای دیگری دارد این‌ها خیلی می‌تواند مفید باشد تازه این فقط ۳ کشور است بالغ بر ۵۰ کشور ما در آفریقا داریم خود آفریقای جنوبی یک کشور پیشرفته است درست است ما اول انقلاب با آنجا رابطه‌ای نداشتیم، چون آنجا تبعیض نژادی بود، اما الان دیگر این مسائل وجود ندارد یا در کشور‌های دیگر در غرب آفریقا ما می‌توانیم همکاری کنیم در بخش‌های مختلف بحث‌هایی است که با مصر و کشور‌های دیگر در شمال آفریقا بتوانیم همکاری و فعالیت داشته باشیم که همه می‌تواند آثار اقتصادی و فرهنگی و سیاسی و امنیتی برای ما به همراه داشته باشد.

سوال: سوال بعد درباره لایحه حجاب و عفاف است که چقدر شما معتقد هستید که این لایحه می‌تواند وضعیت حجاب را در کشور سامان دهد؟

حسینی: قبل از اینکه بحث لایحه را بگوییم ما در مصوبات شورای انقلاب فرهنگی وظایف دستگاه‌های متعدد فرهنگی را داریم، یعنی مثلاً وزارت فرهنگ و ارشاد، میراث فرهنگی، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، نهاد‌ها و دستگاه‌های دیگر همه برایشان در همین بحث حجاب و عفاف مطرح شده است زمانی که ما در ارشاد بودیم در جلسات شورای فرهنگ عمومی یکی از کار‌هایی که می‌کردیم دستگاه‌ها بیایند و گزارش دهند که ما در این زمینه فعالیت‌های ایجابی چه کرده‌ایم، چون اگر این فعالیت‌ها انجام شود دیگر آن مرحله آخر که به نیروی انسانی واگذار می‌شود بار آن سبک می‌شود، اما در این مراحل اگر ما کوتاهی کنیم یا برعکس آن عمل کنیم یعنی مثلاً فرض کنید در کار‌های هنری ما بیاییم ترویج لاابالی‌گری و بی بند و باری بدهیم که متاسفانه در بعضی مقاطع در گذشته بوده و اهمیتی به این مسئله نمی‌دادند و بعد آن موقع مشکلات ایجاد می‌شود می‌خواهم بگویم یک بخش این است که ما این‌ها را جدی انجام بدهیم و بعد هم درباره خود برخورد با کسانی که ناهنجاری‌های اجتماعی را ترویج می‌کنند باز ما قانون داریم بر همین مبنا یک عده می‌گفتند شاید قانون جدیدی نیاز نباشد و اخیراً رئیس محترم قوه قضاییه اعلام کردند ما نباید معطل این لایحه بمانیم آن چیز‌هایی که الان است اجرا کنیم و عمل کنیم و جا‌هایی که دارند سازماندهی شده کار می‌کنند برخورد کنیم، ولی بالاخره این لایحه هم که بنا بوده آن جا‌هایی که خلا وجود دارد یا اینکه صرفاً ما نگوییم پرونده تشکیل بشود خیلی جا‌ها می‌شود با جریمه و با محرومیت‌هایی که وجود دارد ما کاری کنیم که مانع این رفتار‌ها شویم، این لایحه را قوه قضاییه، چون بحث جرم و مجازات و برخورد مطرح بود به طور طبیعی باید لایحه قضایی باشد دولت هم نمی‌تواند دیگر در آن تغییر اساسی بدهد باید آن لایحه بیاید و اصلاحاتی صورت بگیرد به مجلس و الان در اختیار مجلس است و آنجا گفته‌اند که نه ما می‌خواهیم جنبه‌های فرهنگی آن را هم پررنگ کنیم خوب این کار را هم می‌توانند انجام دهند که بالاخره تقویت شود و غنی شود و کار صورت بگیرد و مجلس هم که به تعبیر حضرت آقا یک مجلس انقلابی است دغدغه‌های اجتماعی را دارند الان هم نمایندگان به ما مرتب می‌گویند که به این وضعیت باید پایان داده شود.
به هر حال ما در مقطعی در پاییز که این اغتشاشات در کشور بود شاید به خاطر مسائل امنیتی نمی‌خواستند تشدیدی صورت بگیرد، ولی الان که باید این موارد دقت شود و قانون و مقررات اگر کسانی اعتقاد دارند اعتقادی و آن‌هایی که اعتقادی حتی ممکن است نداشته باشند بالاخره هر جامعه‌ای آدابی دارد مثل اینکه شما مقررات راهنمایی رانندگی نمی‌شود کسی بگوید من قبول ندارم، زندگی اجتماعی یعنی نظم، یعنی اینکه تن دادن به مقررات و قوانین و باید این کار انجام شود. این است که امیدواریم این لایحه هم بتواند کمک کند و بیش از همه آن بحث‌های اعتقادی و بحث‌های فرهنگی آن‌ها هم تقویت شود آن‌ها الان دارند به شدت سرمایه‌گذاری می‌کنند روی بچه‌های ما، از بازی‌های رایانه‌ای بگیرید تا فیلم‌ها و سریال‌ها انبوه تولید می‌کنند شبکه‌های متعدد فارسی زبان شبکه‌های دیگر در فضای مجازی کار می‌کنند و ابهامات و شبهاتی که مطرح می‌کنند و ما هم باید متقابلاً فعالیت کنیم و نگذاریم که آن‌ها به اهدافشان دست پیدا کنند آن‌ها فهمیدند که در جنگ نظامی حریف ما نخواهند شد، پهپاد پیشرفته‌شان وارد قلمرو ما شد شکار شد، پایگاه عین الاسد آن‌ها هدف قرار گرفت و ما هم به یک مرحله‌ای از سلامت و اقتدار رسیدیم که آن‌ها کاری نمی‌توانند بکنند، ولی می‌خواهند از بین فرزندان خود ما یارگیری کنند با شیوه‌ها و شگرد‌های فراوانی که وارد هستند و ما هم باید فعالیت مضاعف کنیم و کار کنیم، همه از معلمان و اساتید و مبلغان همه باید تلاش کنند که فرزندان عزیز ما در معرض تهاجم دیگران قرار نگیرند.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما



کلمات کلیدی


captcha