آمریکا با اِعمال فشار به مدیران تیکتاک آنها را مجبور کرد که همه سِرورهایش را از کشور چین خارج کنند و مدیران آمریکایی برای گرداندن این شبکه اجتماعی انتصاب کنند اما در نهایت فیلترینگ را در دستور کار قرار دادند.
"تیکتاک در آمریکا از دسترس خارج شد!" این خبر با روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان چهل و هفتمین رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا منتشر و همه را شوکه کرد. بیش از ۱۷۰ میلیون کاربر آمریکایی از شبکه اجتماعی تیکتاک استفاده میکردند و اکثر آنان جوانانی هستند که به ترامپ در انتخابات اخیر رأی دادهاند. باید توجه داشت که تیکتاک یک شبکه اجتماعی است که در آغاز با عنوان دوئین در سپتامبر ۲۰۱۶ در چین عرضه شد و به سرعت در سراسر جهان فراگیر شد. بی شک برای بسیاری این سؤال بیپاسخ باشد که چرا تیکتاک در ایالات متحده ممنوع شده است. ما در راسخون به این سؤال پاسخ میدهیم. شبکه اجتماعی تیکتاک یکی از محبوبترین اپلیکیشنهای نسل زد در سراسر جهان محسوب میشود که بر اسا آمار رسمی در سال ۲۰۲۳ بیشترین تعداد کاربران فعال آن در بازه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال اعلام شدهاند که از این تعداد ۲۱.۵ درصد زن و ۱۷.۴ درصد را مردان تشکیل میدهند. البته باید توجه داشت که این روند به دلیل تصویب قانونی دوحزبی بود که به امضای جو بایدن رسیده بود و بر اساس آن، فروشگاههای اپلیکیشن از ارائه اپلیکیشن تیکتاک به کاربران آمریکایی منع شدند. بر اساس این قانون، شرکت مادر تیکتاک، بایتدنس (ByteDance)، موظف به فروش پلتفرم تیکتاک تا یکشنبه بود، در غیر این صورت با ممنوعیت مواجه میشد. در بیانیهای که تیکتاک پس از ممنوعیت فعالیت در ایالات متحده در اپلیکیشن خود منتشر کرد، چنین آمده است: "ما در حال کار برای بازگرداندن سرویس خود در ایالات متحده در اسرع وقت هستیم و از حمایت شما قدردانی میکنیم. لطفاً با ما همراه باشید." بیانیه تیکتاک برگرفته از قانون این حوزه است که به رئیس جمهور اجازه میدهد تا مهلت فروش تیکتاک را تا ۹۰ روز تمدید کند. این تصمیم در صورت عدم موفقیت در فروش تیکتاک در مدت زمان مقرر میتواند به تصمیمات مهمتری در آینده منجر شود. چرایی ممنوعیت تیکتاک در آمریکا ترامپ پیشتر عنوان کرده بود که قصد دارد قبل از تصمیمگیری نهایی، موضوع ممنوعیت استفاده از اپلیکیشن تیکتاک را مورد بررسی همهجانبه قرار دهد و بر اساس اظهارات او، احتمالاً طی روزهای آینده، تصمیم به تمدید ۹۰ روزه برای مهلت فروش این پلتفرم گرفته خواهد شد. البته در بیانیه ترامپ تأکید شده است که راهاندازی مجدد این شبکه اجتماعی به واگذاری ۵۰ درصد از مالکیت آن به آمریکا نیز بستگی دارد! در این راستا مقامات ارشد آمریکایی نگران هستند که دولت چین بتواند از طریق الگوریتمها و قابلیتهای تیکتاک روی کاربران آمریکایی تأثیر بگذارد یا دادهها و اطلاعات آنها را جمعآوری کند. باید توجه داشت که این نگرانیها شامل کنترل و جمعآوری اطلاعات، تغییر زیرساخت و الگوریتمها و مدیریت پیامها در سطوح گسترده میشود. با تمام این اوصاف؛ آمریکا با اِعمال فشار گسترده به مدیران تیکتاک آنها را مجبور کرد که همه سِرورهایش را از کشور چین خارج کنند و همچنین آنها را مجاب کرده بود که مدیران آمریکایی برای گرداندن این شبکه اجتماعی انتصاب کنند و رابطه خود را با دولت چین به حداقل برسانند. حتی با وجود انجام همه این کارها توسط تیکتاک، مقامات آمریکایی باز هم نتوانستند آن را تحمل کند و در نهایت فیلترینگ را در دستور کار قرار دادند. چرایی ممنوعیت تیکتاک در آمریکا بعد از این روند، کاربران تیکتاک در ایران از نسخههای فرعی آن استفاده کردند. اما از شهریورماه سال ۱۴۰۲ امکان اتصال به تیکتاک برای کاربران ایرانی مجدداً فراهم شد و کاربران ایرانی با فیلترشکن توانستند از آن استفاده کنند! در این میان باید توجه کرد که همواره و طی سالیان گذشته اگر کشوری دسترسی به اپلیکیشنی را قطع و آن را فیلتر میکرد، دولتمردان آمریکایی با محکوم کردن این حرکت علیه آن کشور بیانیه صادر میکردند. فیلتر کردن فیسبوک، توییتر و تلگرام در ایران و چین و روسیه همیشه اهرم فشار بوده است. اینکه کاربران مجبور هستند تا با استفاده از فیلتر شکن و ویپیان این متن را در تلگرام مطالعه کنید که در ایران فیلتر است، از نظر آمریکا سندی است نقض آزادی بیان و حقوق بشر!
قطع تیکتاک در ایالات متحده
شبکه اجتماعی تیکتاک از شنبه گذشته و به طور ناگهانی برای میلیونها کاربر آمریکایی قطع شد. تیکتاک حتی از فروشگاههای اپلیکیشن اپل و گوگل نیز حذف شد و این اقدام پس از اجرای قانون ممنوعیت تیکتاک در آمریکا صورت گرفت، قانونی که تنها چند روز قبل از مراسم تحلیف رئیسجمهور منتخب، دونالد ترامپ، به تصویب رسید!
چرایی ممنوعیت تیکتاک
کریستوفر ری (Christopher Asher Wray) مدیر FBI، رسماً اعلام کرده است که شبکه اجتماعی تیکتاک خطرات امنیت ملی بسیاری برای آمریکا به همراه دارد، زیرا شرکتهای چینی باید اطلاعات را با دولت چین به اشتراک بگذارند. همچنین ادعا میشود که دولت چین در ByteDance نفوذ و توانسته است اطلاعات افراد شاخص و خبرنگاران را سرقت کند.
سرویسدهی تیکتاک در ایران
تیکتاک در ایران نیز مانند سایر پلتفرمهای فیلتر شده؛ هنوز هم کاربران خاص خود را دارد! کاربرانی که عمده آنان را جوانان و نوجوانان تشکیل میدهند. شبکه اجتماعی تیکتاک؛ در ۲۱ مهر ۱۳۹۸ به صورت یکسویه توسط شرکت سازنده چینی برای کاربران ایرانی قطع شد و سپس توسط کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه، به صورت رسمی فیلتر شد.
سخن پایانی:
آنچه که در این میان حائز اهمیت است وعدههای انتخاباتی دونالد ترامپ در راستای رفع فیلترینگ تیکتاک بود که منجر به افزایش طرفداران و رایدهندگان وی شده بود، اما اینک شرایط استفاده از این شبکه اجتماعی منوط به اتخذ تصمیمات قانونی و سیاسی جدید اهالی جدید کاخ سفید است که در هالهای از ابهام قرار دارد.