در ابتدای این جلسه حجت‌الاسلام تقی‌زاده، رئیس سازمان دارالقرآن الکریم ضمن خوش‌آمدگویی بر لزوم هم‌افزایی دستگاه‌های قرآنی کشور به خصوص در ماه مبارک رمضان که بهار قرآن است تأکید کرد و گفت: جهاد تبیین در شرایط این روز‌های انقلاب ازجمله موضوعات مهمی است که باید به درستی به آن پرداخته شود. مقام معظم رهبری در بیانات ۳۰ سال رهبری خود مطالب بسیار روشنی در امور قرآنی بیان کرده‌اند که می‌تواند محور این هم‌افزایی‌ها قرار گیرد و ما در سازمان دارالقرآن الکریم سند بیانات ایشان را تدوین نموده‌ایم.

در ادامه حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی اظهار کرد: سطوحی از هم‌افزایی مثل سیاستگذاری کلان و… جایگاهش اینجا نیست و در شورای توسعه فرهنگ قرآنی پیگیری می‌شود. محور بحث و هم‌افزایی در این جلسه در مورد برنامه‌ها و ایده‌های عملیاتی مورد نظر دستگاه‌ها در ماه مبارک رمضان است.

وی با تاکید بر اینکه باید از زمان باقیمانده استفاده کنیم، تصریح کرد: بایستی برنامه‌هایمان را قدری به هم نزدیک کنیم تا برکت و آثار این هم‌افزایی مشهود شود. البته قطعاً به دلیل اقتضائات مخاطبان و محیط‌های مختلف با هم فرق می‌کند و نمی‌توان انتظار داشت همه برنامه‌ها یکسان شود و این طبیعی است. هم‌افزایی و هدف‌گذاری در نقاط کانونی از شلخته‌کاری جلوگیری خواهد کرد.

قمی در ادامه با تأکید بر تأثیر تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری در مورد جهاد تبیین بر عملیات‌های قرآنی افزود: سازمان دارالقرآن الکریم همت خود را بر هم‌افزایی همه دستگاه‌ها برای استفاده از ظرفیت‌های فراوان قرآنی قرار داده است و شما هم به این سازمان همین نگاه هم‌افزایی را داشته باشید.

در این نشست که با هدف هم‌افزایی دستگاه‌های قرآنی کشور در رمضان المبارک ۱۴۰۲ برگزار شد، مسئولان دستگاه‌های یاد شده به ارائه‌ گزارشی از برنامه‌های پیش‌رو در ماه مبارک رمضان پرداختند و بر تشریک مساعی جهت کیفی‌تر شدن برنامه‌ها تأکید کردند.

حجت‌الاسلام قاسمیان، عضو هیئت امنای سازمان دارالقرآن الکریم نیز در این جلسه با تأکید بر برگزاری کرسی‌های تلاوت قرآن اضافه کرد: امروز ایران در قرائت قرآن کریم، مصر را جا گذاشته است و این سرمایه بزرگی است که باید قدر دانست.

وی با اشاره به کنار گذاشتن تعارف در بحث جهاد تبیین قرآنی گفتند: قرآن کتاب اخلاقی یا کتاب انقلاب است؟ این سر تیتر مهم است. تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری به انس و قرائت قرآن در راستای تبیین قرآنی است.

قاسمیان با بیان اینکه در قرآن سنن و قواعد اجتماعی فراوانی بیان شده است که جایی بیان نمی‌شود، افزود: قرآن با یک کتاب اخلاقی اشتباه گرفته شده است. در حالی که قرآن وسط میدان است. در زمینه‌های حکمرانی و درگیری با کفار کمکاری شده است. چرا و اجتنبوا الطاغوت قرآن جدی گرفته نمی‌شود؟ از معدود افرادی که این بحث‌ها را بیان می‌کنند، خود مقام معظم رهبری هستند، ولی کسی این بحث‌ها را امتداد نمی‌دهد.

عضو هیئت امنای سازمان دارالقرآن الکریم بیان کرد:‌ متأسفانه کرسی‌های تفسیر و صدا و سیمای ما خالی از این بحث‌ها است. در زمان رسول الله(ص) تا یک جنگی اتفاق می‌افتاد، روایت دسته اول آن را قرآن بیان می‌کرده است. باید سنگ بنای همچین رویکردی نسبت به قرآن را گذاشت.

وی ادامه داد: وقتی این آیات قرآن به گوش مردم و نخبگان بخورد، تحولی ایجاد خواهد کرد و در صداوسیما هم این بحث‌ها مشتری خود را دارند. البته حتماً بیان این بحث‌ها و این طور تبیین‌ها هم باعث شروع مخالفت‌ها و درگیری‌هایی خواهد شد و این مسیر نیازمند پرداخت هزینه است. می‌توان در صداوسیما و نمایشگاه قرآن و… برنامه‌هایی به حکمرانی قرآنی اختصاص داد.

قاسمیان با تأکید بر توسعه جلسات خانگی قرآن کریم به حدیث شریف نبوی اشاره کرد و گفت: پیامبر در روایت نَوِّرُوا بُیُوتَکُمْ بِتِلاَوَةِ اَلْقُرْآنِ وَ لاَ تَتَّخِذُوهَا قُبُوراً کَمَا فَعَلَتِ اَلْیَهُودُ وَ اَلنَّصَارَى صَلَّوْا فِی اَلْبِیَعِ وَ اَلْکَنَائِسِ وَ عَطَّلُوا بُیُوتَهُمْ فَإِنَّ اَلْبَیْتَ إِذَا کَثُرَ فِیهِ تِلاَوَةُ اَلْقُرْآنِ کَثُرَ خَیْرُهُ وَ أُمْتِعَ أَهْلُهُ وَ أَضَاءَ لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ کَمَا تُضِیءُ نُجُومُ اَلسَّمَاءِ لِأَهْلِ اَلدُّنْیَا ما را از کاری که یهود و نصاری کردند و خانه‌ها را از عبادت خالی کردند، نهی نمودند و احیای جلسات خانگی یکی از راهبردی‌ترین اقدامات است.

عزم سازمان دارالقرآن برای هم‌افزایی دستگاه‌های قرآنی کشور برای عملیات ماه مبارک رمضان

در ادامه علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با تأکید بر جهاد تبیین با رویکرد قرآنی اضافه کرد: جهاد تبیین یک جهاد است، حرکت دارد. رویداد روی می‌دهد و رخداد رخ می‌دهد، ولی روایت نمی‌شود. این مشکل چندساله ما است که روایت با ابزار هنر و رسانه انجام نمی‌گیرد. سَنُریهِمْ آیاتِنا فِی الْآفاقِ وَ فی‏ أَنْفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَق‏ این آیه وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی است. وظیفه ما تبیین و روایتگری قرآنی است. همین معجزه راهپیمایی ۲۲ بهمن را می‌توان با قرآن روایتگری کرد. دقیقاَ تمام‌کلان مسائل جمهوری اسلامی را می‌توان در قرآن پیگیری و راه‌حل‌های قرآنی را تبیین کرد. جهاد تبیین اولویت قطعی بدیهی ضروری است. اولویت و تمرکز را امسال روی جهاد تبیین قرآنی بگذاریم.

وی با اشاره به ظرفیت نمایشگاه بین‌المللی و مسابقات بین‌المللی قرآن افزود: «بزرگترین محفل جزء‌خوانی در دنیا را با همکاری آموزش و پرورش می‌توانیم برگزار کنیم. بزرگترین محفل اساتید دانشگاه قرآن در دانشگاه شریف را می‌توانیم، برگزار کنیم.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به راه‌اندازی فرهنگسرا‌ها در سال‌های گذشته و ضربه این تصمیم به مساجد بر احیای جلسات خانگی و جلسات قرآن در مساجد تأکید کرد.

محمد خواجوی با بیان اینکه مشکل اصلی مهجوریت و جایگاه پیدا نکردن قرآن گفت: مردم کاری با قرآن ندارند. چه طور می‌توان جایگاه قرآن را در بین مردم به جایگاه خودش ارتقا داد و تمایلی برای مردم ایجاد کرد؟ بعد از این بحث در جهاد تبیین باید اولویت‌ها برای ماه مبارک رمضان مشخص شود. شیوه‌های هنری باید احصای شود و به ظرفیت و اقتضائات مخاطبان دقت شود. تنها روایت کردن مسئله را حل نمی‌کند و مشکل خیلی از مردم با وضع موجود است. ما نیاز به جهاد عملی دستگاه‌های حاکمیتی برای اقامه عدالت اجتماعی و اقتصادی هستیم و آن وقت جهاد تبیین هم جوابگو خواهد بود. در جهاد نباید عمل مسئولان را فراموش کنیم.

عزم سازمان دارالقرآن برای هم‌افزایی دستگاه‌های قرآنی کشور برای عملیات ماه مبارک رمضان

اصغر باقرزاده، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به ضعف فعالیت‌های آموزش و پرورش در حوزه انس و فراگیری قرآن بیان کرد: امسال تسهیل خواندن قرآن و انس گرفتن با قرآن جزء اولویت‌های آموزش و پرورش است. حدود دو هزار مدرسه شبانه‌روزی داریم که ظرفیت بسیار بزرگی برای ایجاد انس با قرآن است که مغفول مانده است. ۷۰۰ دارالقرآن داریم که عمدتا ساختمان مستقل دارند، ولی حدود ۱۰۰ دارالقرآن تعطیل هستند که می‌توانیم از نظر محتوایی واگذار کنیم. تا مربی و معلم ما آن تحول و انس و فراگیری قرآن برایش اتفاق نیفتد، برای دانش‌آموزان هم اتفاقی نخواهد افتاد.

وی افزود:‌ ما امسال در طرح اتقان معلمان قرآن را تحت آموزش روخوانی و روانخوانی قرآن قرار دادیم. در ۵ استان شروع شده است و هدف ما این است که خود معلمان ابتدایی قرآن بخوانند. در حوزه کودک و نوجوانان ما کتاب قرآنی تبیینی و داستانی خیلی کم داریم. تجربه بازی هیس‌طوری تجربه بسیار موفقی بود که تا امروز ۳۸۵ هزار دانش‌آموز وارد این بازی شده‌اند و باید برای قرآن هم چنین کاری کرد. دوره تبیینی را می‌توان برای مدیران و معلمان (۸۵۰ هزار نفر) به صورت اختیاری برگزار کنیم.

عزم سازمان دارالقرآن برای هم‌افزایی دستگاه‌های قرآنی کشور برای عملیات ماه مبارک رمضان

دولت، نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این جلسه با اشاره به دگرگون شدن فضا با اتفاقات اخیر اضافه کرد: مخاطب ما تغییر کرده است و باید برای این مخاطب برنامه‌ریزی کنیم. باید روش‌های تربیت فرزندان به اولیا منتقل شود. جهاد، تبیین شده برای بیان اینکه ما خیلی خوبیم در حالی که خیلی جا‌ها خوب نبودیم. جهاد تبیین مستند به آیات قرآن، بسیار بیشتر مورد قبول مردم قرار خواهد گرفت. حتماً ما باید به سمت مخاطبان برویم.

در ادامه حجت الاسلام حسینی، مسئول جامعه فرهنگی قرآنی عصر، با تأکید بر تعریف یک موطن برای هم‌افزایی فعالیت‌های قرآنی اضافه کرد: امروز محتوای جهاد تبیین باید از لوله‌کشی جلسات خانگی قرآن که چند سال است در میدان تشکیل شده است به دست مردم برسد. در پویش گسترده سال گذشته با نام ستاره‌های زمین دنبال این بودیم، جا بیاندازیم که می‌شود قرآن خواند. ما از محافل خانگی و مساجد غفلت کرده‌ایم که باید تقویت کنیم. امسال هم در برنامه‌های تلویزیونی ستاره‌های زمین این مسیر را پیگیری خواهیم کرد.

عزم سازمان دارالقرآن برای هم‌افزایی دستگاه‌های قرآنی کشور برای عملیات ماه مبارک رمضان

در ادامه شکری، مدیرکل طرح و برنامه سازمان دارالقرآن بر تداوم این جلسات تأکید کرد و افزود: مهم چگونگی هم‌افزایی است و کسی در لزومش بحث ندارد. یکی از مهم‌ترین ارکان این هم‌افزایی اقدام زودهنگام و به موقع است. می‌توان محور هم‌افزایی در ماه مبارک امسال را بر هماهنگی محتوایی گذاشت و نه قالب‌ها! در بحث‌های تبیینی حتما باید بحث‌های مستند و مستدل استفاده شود. حتما در این حوزه باید آسیب‌شناسی دقیقی صورت گیرد تا بتوان از روش‌های مختلف تبیین مؤثر را انجام داد. مثلث سه‌گانه قرآن، هنر و رسانه حتما باید دیده شود. جذابیت‌های هنری بسیار راهگشا است. باید اقشار ویژه مثل معلمان را مورد توجه جدی قرار دهیم.

حجت الاسلام زارع، نماینده سازمان فرهنگ و ارتباطات در این جلسه با توجه دادن به ۱۴ میلیون ایرانی خارج از کشور گفت: ما در خارج از کشور در دو مقطع محرم و ماه مبارک می‌توانیم برای ایرانیان خارج از کشور دسترسی پیدا کنیم. ما برای این مخاطبان نیازمند یاری سایر دستگاه‌ها در بحث تولید محتوا و محصولات جدید قرآنی و به ویژه هنری هستیم. ما محتوای قرآنی به زبان‌های خارجی بسیار کم داریم.

عزم سازمان دارالقرآن برای هم‌افزایی دستگاه‌های قرآنی کشور برای عملیات ماه مبارک رمضان

حجت الاسلام تقی‌زاده رئیس سازمان دارالقرآن در پایان با پیشنهاد ادامه این نشست با میزبانی سایر دستگاه‌های قرآنی، افزود: طی مباحثاتی که در سازمان ما انجام شد سوره محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله یکی از بهترین سوره‌های متناسب با شرایط این روز‌های انقلاب است که سرشار از امیدآفرینی و روایت درست از شرایط امروز است که می‌تواند محور بسیاری از اقدامات قرآنی قرار گیرد. همچنین کتابی با عنوان تبیان با تبیین با محوریت ۳۰ جزء قرآن کریم و با رویکرد جهاد تبیین نیز در حال تدوین است که می‌تواند محتوای بسیاری از محافل و کرسی‌ها و جلسات قرآنی در ماه مبارک رمضان قرار گیرد.

در انتها حجت الاسلام قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی دسترسی به مخاطبان جدید را یکی از مهمترین اقدامات برای ماه مبارک اعلام کرد و افزود: اگر بتوانیم سر سوره‌ محوری به توافق برسیم بسیار می‌تواند باعث هم‌افزایی شود. تا جای ممکن باید سمت و سوی سخنان و محتوا‌ها یکی باشد. هم باید روی کار‌های محلی منطقه‌ای سرمایه‌گذاری کرد و هم کار‌های بزرگ ملی! رهبری انقلاب در بیانشان که فرمودند خانم‌های که ضعیف الحجاب هستند بر دهان دشمن زدند، یک روایت مؤمنانه مغفولی از جامعه و مردم بیان کردند. قرآن جامعه را برای خودش درست روایت می‌کند. یکی از مشکلات امروز ما در همین عدم روایت قرآنی از جامعه است. دشمن با هجمه رسانه‌ای روایت خودش را به جامعه القا کرده است. خط قرمز هم‌افزایی ماه مبارک امسال نیست و این حرکت باید مستمر ادامه پیدا کند.