سؤال: نظرتان درباره آرایی که امروز در متنی که قاضی لاهه خواند، چیست؟
سفیر ملوی:در وهله اول این رأی به روشنی بیان کرده است که اسراییل موظف است براساس وظایف خودش، براساس کنوانسیون نسل کشی عمل کند، این بسیار مهم و عظیم است و کار‌هایی که درخواست‌ها و نسخه‌هایی که دادگاه پیچیده است بسیار مهم است. اول اینکه آن لحن و ادبیات اش بسیار مهم است، هرچند که درخواست آتش بس نکرده اند، اما اگر که به گفته‌های دادگاه نگاه کنیم، می‌بینیم که دادگاه گفته است که اسرائیل موظف است اطمینان حاصل کند که ارتکاب نسل کشی را ادامه نمی‌دهد و اقداماتی که منجر به نقض کنواسیون نسل کشی می‌شود را متوقف کند. ازجمله آسیب‌های فیزیکی را باید متوقف کند و باید اطمینان حاصل بشود که اسرائیل شرایطی را ایجاد نمی‌کند که به آسیب دیدن و نابودی ملت فلسطین بیانجامد. اسرائیل الان که ما با هم صحبت می‌کنیم، موظف است که اطمینان حاصل کند و کاری کند که ارتش اسرائیل هیچ اقدامی در جهت نسل کشی انجام نمی‌دهد. این را دادگاه به صراحت بیان کرد و این بسیار اهمیت دارد. این حکم اولیه اسرائیل را موظف می‌کند که شواهد را نباید از بین ببرد و شواهدی که می‌تواند منجر شود به پیگرد افرادی که احتمالاً مرتکب نسل کشی شده اند، بنابراین این یک تحول بسیار مهم است.

سؤال: پس به رغم اینکه صراحتاً از توقف جنگ نام برده نشده، اما بخاطر سایر مواردی که در این رأی آمده است، شما نظرتان مثبت است؟
سفیر ملوی: ما بسیار راضی هستیم در واقع، چون اگر به آن حکم دادگاه نگاه کنیم، بعنوان مثال آنجایی که اشاره می‌کند ارتش اسرائیل باید به طور فوری باید کشتار فلسطینی‌ها را متوقف کند، دوم اینکه اسرائیل باید اطمینان حاصل پیدا کند که کمک‌های انسان دوستانه و بقیه خدماتی که می‌خواهند وارد غزه شود را بدون مشکل وارد شوند و این اتفاق موقعی که بمباران‌ها اتفاق می‌افتد نمی‌تواند محقق شود، بنابراین بدون آتش بس عملاً درخواست‌هایی که دادگاه مطرح کرده است، قابل اجرا و قابل تحقق نیست به همین دلیل این اقدامات و این متن دادگاه بسیار مهم است و آنها مجبور هستند به این خواسته‌ها عمل کنند. دادگاه باید یک حقایق دیگری را هم درنظر می‌گرفت و البته، چون موارد دیگر گنجانده است، به طور مستقیم و صراحتاً اینکه آتش بس را مطرح نکرده است، زیاد لطمه‌ای به کلیت ماجرا وارد نمی‌کند، چون که در این میان تصمیم‌های سیاسی است، بده بستان‌هایی است و ملاحظاتی وجود داشته است ولی من اطمینان دارم که دادگاه این را باید بگویم که قدرت مطلق نداشته است که بخواهد درخواست آتش را مطرح کند و اگر هم این کار را می‌کرد بعداً خودش نمی‌توانست آن را کنترل کند ولی وقتی که شما آثار و عواقب و اثرات حکمی که داده اند، متوجه این می‌شویم که در واقع آن خواسته‌هایی که در این حکم دیوان لاهه مطرح شده است، بدون آتش بس قابل اجرا نخواهند بود. با توجه به اینکه اسرائیل امضاء کننده کنوانسیون نسل کشی است، یک الزامی در این میان برای او به وجود می‌آید که باید این حکم را اجرا کند و اگر آنها مجبور می‌شوند که آتش بش را اجرا کنند و بعنوان ابزاری برای تحقق سایر خواسته‌های دادگاه و در حکم دادگاه هم اشاره شده است که آنها باید از اقداماتی که منجر به نسل کشی هم می‌تواند بشود، جلوگیری کنند.

سؤال: به نظر شما دستور امروز دادگاه یک نقطه شروع محسوب می‌شود و اینکه در ادامه دولت شما چه اقداماتی را مدنظر دارد؟
سفیر ملوی: این یک مسئله بسیار مهم است، نخستین مسئله این است که ما الان مطمئن هستیم که دیوان لاهه آن صلاحیت قضایی را برای بررسی این پرونده دارد. به همین دلیل بود که آفریقای جنوبی این پرونده را به دادگاه لاهه آورد. ما در بخشی از دفاعیات اسرائیل دیدیم که مدام وکلای اسرائیل مدعی می‌شدند که دیوان لاهه صلاحیت بررسی این پرونده را ندارد، اما الان با این حکمی که صادر شد، اطمینان حاصل شد که این صلاحیت برای دادگاه لاهه وجود دارد و می‌شود اقدامات بعدی را انجام داد. اسرائیل الان باید ظرف سی روز به دادگاه بیاید و گزارشی را ارائه کند که در آن گزارش تشریح کند که برای اجرای خواسته‌های دادگاه چه برنامه‌ها و چه نقشه‌ها و چه طراحی‌هایی دارد. این خودش یک فشاری است روی اسرائیل، بنابراین این نشان می‌دهد که آیا آنها به تعهدات خودشان می‌خواهند عمل کنند یا خیر. حالا این رأی دادگاه یک تکلیفی را بر روی دوش همه کشور‌ها گذاشته است بخاطر اینکه همه کشورها، اشاره شده است که همه کشور‌ها باید شرایطی را فراهم کنند که نسل کشی فراهم نشود و حالا فرصتی است که همه کشور‌ها دست به دست هم بدهند تا یک راه حل پایدار و همیشگی برای مشکل فلسطین به دست بیاید. چون الان مسئله ما فقط این نسل کشی که دارد اتفاق می‌افتد، نیست، بلکه این بخشی از یک مجموعه مشکلات زیادی است که همه اینها باید برطرف شوند. مسئله فلسطین باید به این منجر شود که اشغال تمام شود، مردم فلسطین بتوانند برای آینده و سرنوشت خودشان تصمیم گیری کنند و این حکم امروز یک نقطه شروع است و یک تحول بسیار مثبتی است در مسیر پیشروی برای دستیابی نهایی به تأسیس کشور برای مردم فلسطین.

سؤال: یک مسئله‌ای که مبهم است و درخواست دارم که شما برای ما آشکار کنید، این است که درخواست آفریقای جنوبی بخشی اش این بود که تدابیر فوری پیش بینی شود تا این جنایات ادامه پیدا نکند، امروز فکر می‌کنم بخش قابل توجهی از این درخواست توسط دادگاه محقق شده است. بخش دیگر مربوط به این می‌شود که در این مدت نسل کشی رخ داده است و سران رژیم صهیونیستی باید پاسخگو باشند در مقابل دادگاه. در قبال این بخش دوم، در ادامه چه در پیش خواهیم داشت؟
سفیر ملوی: با شما کاملاً موافق هستم بخاطر اینکه یکی از درخواست‌هایی که دادگاه در حکم اش آمده است این است که اسرائیل به طور فوری از ادامه کشتن فلسطینی‌ها خودداری کند و آن را متوقف کند، این خیلی روشن و صریح بیان شده است و الزام آور است. نکته دوم این است که حتی با اینکه در این مرحله دادگاه گفته است که این اقدامات اقدامات موقتی است برای تعیین اینکه اقدامات بعدی چه است، مسئله این مسائل حقوقی هنوز باید بررسی شود. الان کاملاً مشخص است که اسرائیل با یک پرونده بسیار جدی روبرو شده است و باید پاسخگو باشد در برابر آن اتهام نسل کشی است و اسرائیل نمی‌تواند به راحتی از آن فرار کند. پس این اتهام در دادگاه لاهه روبروی اسرائیل قرار گرفته است و اسرائیل باید بیاید جلو و اگر دفاعی دارد، بیاید و آن دفاع را ارائه کند. به نظر من اسرائیل موضع بسیار ضعیفی دارد در برابر این پرونده و این دادگاه و بخصوص این موضع موقعی ضعیف‌تر شد که حکم امروز صادر شد بنابراین به همین دلیل ما بسیار خوشحال هستیم و می‌دانیم که در دادگاه، بخش عمده تقاضای ما محقق و پذیرفته شده است.

سؤال: واکنشی که نخست وزیر رژیم اسرائیل بعد از برگزاری نشست امرز لاهه داشته است، یکبار دیگر هم باز هم بنیامین نتانیاهو گفته است که ما نسل کشی نمی‌کنیم و درحال دفاع از خود هستیم. در گذشته هم شاهد موارد متعددی بوده ایم که رژیم صهیونیستی حتی خلاف مقررات سازمان ملل، قطعنامه‌های سازمان ملل عمل کرده است و این نظم بین المللی که وجود دارد را نپذیرفته است و زیر بار مقررات بین المللی نرفته است. چقدر خوش بین هستید در ادامه دیوان لاهه بتواند این رژیم را به رغم حمایتی که توسط برخی از قدرت‌ها از او می‌شود، پاسخگو باشد؟
سفیر ملوی: من فکر نمی‌کنم که، ما البته از واکنشی که نخست وزیر نتانیاهو نشان داد به هیچ وجه متعجب نشده ایم. او و کابینه اش همیشه و همواره این مسئله را که مرتکب نسل کشی می‌شوند انکار کرده اند و همیشه این ادعا را مطرح کرده اند که آنها دارند از خودشان دفاع می‌کنند، اما اجازه بدهید من خیلی روشن بیان کنم، جنایت نسل کشی اصلاً قابل توجیه نیست، حتی اگر آن چیزی که آنها می‌گویند درست باشد و آن حمله هفتم اکتبر، این نسل کشی را به بار آورده باشد حتی اگر این نسل کشی در پاسخ به آن باشد، باز هم قابل توجیه نیست. می‌گویند نسل کشی پدر جرم‌ها است و بزرگ‌ترین جرم ممکن است. آنچه که آنها از هفتم اکتبر تا الان انجام داده اند، یعنی آن چیزی که اسرائیلی‌ها انجام داده اند، به نسل کشی منجر می‌شود و این قابل انکار نیست. مسئله دوم این است که ما یک اصل تثبیت شده در قوانین بین المللی داریم، اینکه وقتی یک کشور قدرت اشغالگر است، یعنی آنطوری که اسرائیل در فلسطین است، آنها دیگر نمی‌توانند مسئله دفاع از خود را مطرح کنند، این در ماده ۵۱ منشور سازمان ملل به آن اشاره شده است، وقتی که شما اشغالگر هستید و یک ملتی و یک سرزمینی را اشغال کرده اید، یعنی همان کاری که اسرائیل در فلسطین انجام می‌دهد و زمانی که مردم گرفتار شده دارند مقاومت می‌کنند، شما نمی‌توانید با قدرت نامتناسب و با نیروی شدید به آنها حمله کنید و بعد اینطوری بیان کنید که دفاع از خود انجام داده اید. نتانیاهو دارد دقیقاً همین را می‌گوید و می‌گوید که ما داریم دفاع از خود می‌کنیم در شرایطی که ما اصلاً شرایط و مواضع طوری نیست که آنها در موضع دفاع از خود قرار داشته باشند.

سؤال: یعنی شما می‌گویید وقتی یک قدرتی اشغالگر محسوب می‌شود، دفاع مشروع و دفاع از خودش مفهومی پارادوکسی کال است، هیچ اشغالگری حق دفاع از خودش ندارد.
سفیر ملوی: دقیقاً، فکر می‌کنم براساس ماده ۵۱ منشور سازمان ملل باشد که می‌گویند که دفاع از خود یک دفاع مشروع است در شرایطی که شما در شرایط برابر در کشور دارند مبارزه می‌کنند، یک جنگ است، اگر یک کشوری به شما حمله می‌کند، شما حق دفاع از خود دارید. ولی در شرایط اشغال این بند اصلاً دیگر آنجا موضوعیتی پیدا نمی‌کند که نیروی اشغالگر در تحت کنترل دارد همه جا را. اسرائیل وقتی اشغال کرده است، همه مرز‌های فلسطین را در کنترل دارد، مرز‌های دریایی و زمینی را، به همه چیز کنترل دارد که چه وارد فلسطین شود و چه نشود، برق آیا قطع باشد یا نباشد؛ بنابراین در این شرایط شما نمی‌توانید، یعنی کشور اشغالگر نمی‌تواند بیاید در مسئله دفاع از خود را مطرح کند، چون در همچنین موضع ضعیفی هیچ وقت قرار نمی‌گیرد و این به صراحت در قوانین بین المللی هم بیان شده است.

سؤال: تاکنون آفریقای جنوبی پیش قدم بوده است در دیوان لاهه برای دفاع از مردم فلسطین، در شرایط کنونی بعد از جلسه امروز، انتظار و درخواست شما از بقیه کشور‌ها چه است، آنها چه کمکی می‌توانند از حالا به بعد به شما کنند؟
سفیر ملوی: آنچه که اهمیت دارد در شرایط فعلی این است که نسل کشی که الان در غزه دارد شکل می‌گیرد باید متوقف شود. این بسیار مهم و حیاتی است، کمک‌های انسانی باید فرستاده شوند و فراهم شوند، دارو، مواد غذایی، برق و حامل‌های انرژی، اینها خدمات فوری هستند که باید فراهم شوند؛ بنابراین ما حتی وقتی که جلو می‌رویم باید این مسائل را همزمان و به طور فوری به آنها رسیدگی کنیم و امیدواریم که بقیه کشور‌ها بخصوص آنهایی که به اسرائیل سلاح داده اند و این نسل کشی را تسهیل کرده اند، بلافاصله این اقدام را متوقف کنند تا این شرایط از این بدتر دیگر نشود. این پرونده امروز تمام نمی‌شود ما سی روز دیگر منتظر هستیم ببینیم که اسرائیل چه کار‌هایی انجام داده است برای پایبند بودن و تن دادن به حکم دیوان لاهه و باید اطمینان حاصل کنیم که در این مدت کمک‌های انسانی به غزه برود و آنجا به درستی توزیع شود، مواد غذایی و دارو به آنجا بروند، گرسنگی و سوءتغذیه رسیدگی شود، چیزی که در غزه وجود دارد، تا شرایط دیگر از این بدتر نشود و حداقل کنترل شود. این بسیار مهم است که همه این اقدامات انجام شود تا اطمینان حاصل شود که مردم فلسطین و غزه بتوانند برگردند به خانه‌های خودشان و زندگی عادی خودشان را از سر بگیرند. به طور خاص شرکای اسرائیل باید فشار زیادی به نتانیاهو وارد کنند تا مطمئن شوند و اطمینان حاصل کنند که کابینه نتانیاهو به این حکم دادگاه پایبند خواهد بود. باید این تلاش‌ها و فشار‌ها در سطوح بین المللی، در سازمان ملل، در مجمع حقوق بشر، پیگیری شود تا اسرائیل وادار شود و تحت فشار قرار بگیرد تا این جنایات خودش را متوقف کند و ما بتوانیم فرآیندی را آغاز کنیم تا بتوانیم به مردم فلسطین کمک کنیم که به زندگی قبلی خودشان برگردند. حالا بقیه کشور‌ها باید ببینند که چه کار‌هایی می‌توانند انجام بدهند برای مجبور کردن اسرائیل و متوقف کردن این نسل کشی. کشور‌هایی که برای اسرائیل سلاح فراهم می‌کردند، باید این روند را متوقف کنند، شاید بعضی از این کشور‌ها حتی بستن سفارت‌های اسرائیل در کشور خودشان را بررسی کنند، آن را درنظر بگیرند، روابط دیپلماتیک خودشان را قطع کنند، سرمایه اقتصادی اعمال کنند علیه اسرائیل، خواستار بایکوت شدن اسرائیل در همه زمینه‌های همکاری مثلاً ورزش، فرهنگ، آموزش، علم و بقیه آنها بشوند و الان این حکمی که دادگاه داده است، تمام این جبهه‌ها و این میدان‌ها را باز می‌کند و امکان آن را فراهم می‌کند. اینها کار‌هایی است که کشور‌های دیگر می‌توانند انجام دهند برای اطمینان از اینکه از ارتکاب نسل کشی از طرف اسرائیل جلوگیری کنند. اینها بخشی از اقدامات عملی است که باید برای اطمینان از فشار به اسرائیل برای متوقف کردن نسل کشی باید انجام شوند.

سؤال: دیوان امروز تدابیری اندیشیده است و درخواست‌های مشخصی را از رژیم صهیونیستی کرده است مبنی بر اینکه به آن حقوق اولیه انسانی مردم غزه احترام گذاشته شود و بیش از این شاهد کشتار در آنجا نباشیم. الان توپ در زمین رژیم صهیونیستی افتاده است، اینها عملکرد یک ماه آینده شان زیر ذره بین خواهد بود و یک ماه دیگر باید در دادگاه پاسخگو باشند که در این مدت چه کرده اند.

سفیر ملوی: بله البته همانطور که شما گفتید توپ در زمین اسرائیل است، بخاطر اینکه آنها الان با این مسئولیت را دارند که پایبند باشند با این رأیی که امروز دادگاه صادر کرد و به وظایف و تعهدات خودشان را عمل کنند. اسرائیل گزینه‌ای برای تن ندادن و اجرا نکردن به حکم را ندارد، آنها باید آن را اجرا کنند، بنابراین ما هم باید مطئمن شویم که آنها این کار را انجام می‌دهند و در نهایت مطمئن شویم که از نسل کشی جلوگیری می‌شود و علاوه بر همه اینها اسرائیل باید تنبیه هم بشود.

سؤال: ما حدود دو هفته پیش وقتی دو جلسه اول این دادگاه برگزار شد، روز‌های پنجشنبه دو هفته گذشته، خدمت شما بودیم، آن زمان مروری کردیم شرایط را و منتظر شدیم تا یک همچنین روزی ببینیم چه اتفاقی می‌افتد. آن زمان شما خوش بین بودید نسبت به شرایط، امروز نظر شما چه بود، چقدر از آن خواسته‌هایی که شاید منطقی بود، تحقق پیدا کرد، راضی بودید از رأیی که امروز صادر شد؟
ذاکرحسین: همانطور که فرمودید دو هفته پیش در گفتگویی که در همین سالن با هم داشتیم، آینده خوش بینانه‌ای را می‌شد پیش بینی کرد، با توجه به ادله‌ای که دولت آفریقای جنوبی علیه رژیم اسرائیل اقامه کرده بود در دیوان بین المللی دادگستری. خیلی زودتر از آن چیزی که انتظار می‌رفت، دادگاه رأی خودش را در ارتباط با درخواست صدور دستور موقت صادر کرد، آن چیزی که امروز صادر شد، تا حد زیادی انتظارات را به نظر من برآورده کرد، البته عده‌ای هم هستند که شاید آنچنان که باید و شاید از این رأی راضی نیستند ولی در مجموع به نظر من یک اتفاق و پیروزی بود هرچند می‌توانست وضعیت رأی بهتر از این باشد و دستاورد‌های بیشتری را رقم بزند، اما در حد خودش یک دستاورد خوب و مطلوبی است، می‌تواند سرآغاز پیمودن مسیر دیگری برای رسیدن به دستاورد‌های بیشتر هم باشد.

سؤال: حالا خودمونی بخواهیم صحبت کنیم، به نظر شما چند درصد از خواسته‌ها محقق شده است؟
ذاکرحسین: دقیقاً نمی‌شود درصد گفت، اما به نظر من در مجموع به نفع دولت آفریقای جنوبی و به ضرر رژیم اسرائیل بود. حالا در ادامه توضیح خواهم داد آن چیزی که در دستور موقت آمد، البته قابل تفسیر است، اما به نظر من می‌شود آن را به نحوی تفسیر کرد حتی عنوان کرد که کلیه مطالبات آفریقای جنوبی با ادبیات دیگری هم برآورده شده است.

سؤال: بله اتفاقاً الان آقای سفیر ملوی هم اشاره می‌کردند به همان ادبیات، می‌گفت با ادبیات دیگری هم آن خواسته‌های ما در این متن آمده است. من می‌خواهم با هم شروع کنیم درباره تدابیری که امروز دادگاه به آنها اشاره کرده است، اصلاً ماهیت این دستور موقت صحبت کنیم. اما قبل از آن یک جنبه‌ای که فکر می‌کنم تا الان مفهوم مانده است و شاید خودش هم خیلی معنادار باشد، اتفاق نظری بود که در آرای دادگاه وجود داشت، یعنی اگر بخواهیم توضیح بدهیم، فکر کنم دادگاه پانزده قاضی دائم دارد، اگر در پرونده‌ای از کشور‌هایی که طرف پرونده هستند، در بین این پانزده قاضی نماینده‌ای وجود نداشته باشد، هر کدام یک قاضی اضافه می‌کنند و، چون آفریقای جنوبی و رژیم صهیونیستی نماینده نداشتند، این پانزده تا شد هفده تا. امروز هرچه من رأی می‌شنیدم قاضی اعلام می‌کرد، شانزده به یک یا پانزده به دو بود، یعنی در تمام موارد قضات اصلی دادگاه، یکپارچه و متفق القول اختلافی بین آنها نبود. این به نظر شما چه معنا و مفهومی دارد؟
ذاکرحسین:  حکایتگر آن ادله‌ای بود که آفریقای جنوبی برای درخواستصدور دستور موقت ارائه کرده بود و اینها قضات را تقریباً حالا اتفاق نظر که نبود، اما اکثریت قضات به این جمع بندی رساند که می‌توانند آن دستور موقت را براساس خواسته‌ها و مطالبات آفریقای جنوبی صادر کنند. همانطور که اشاره کردید، تقریباً یک قاضی از کشور اوگاندا، با عمده این دستور موقت مخالفت کرد، اما در مواردی حتی قاضی موقت و موردی خود رژیم اسرائیل هم با دو مورد از دستور موقت‌هایی که صادر شد، موافقت کرد و آنها را مورد تأیید قرار داد.

سؤال: وارد ماهیت این دستور موقت شویم، اساساً به لحاظ حقوقی در دیوان لاهه چه معنایی دارد؟
ذاکرحسین: همانطور که اشاره کردیم آفریقای جنوبی مدتی پیش آمد و جنگ حقوقی علیه اسرائیل را با استفاده از سازوکار دیوان بین المللی دادگستری آغاز کرد. عنوان کرد که رژیم اسرائیل بعنوان یکی از اعضای کنوانسیون نسل کشی به تعهدات ایجابی و سلبی برخواسته از این کنوانسیون عمل نکرده است، تعهد مبنی بر عدم ارتکاب نسل کشی، عدم تحریک به نسل کشی و همچنین تعهدات ایجابی مبنی بر پیشگیری از وقوع نسل کشی و محاکمه متهمان و مرتکبان نسل کشی گفت این تعهدات را رعایت نکرده است و از دیوان بین المللی دادگستری درخواست کرد که این اعمال متخلفانه بین المللی را احراز کند. طبیعتاً می‌دانست که فرآیند، فرآیند زمانبری خواهد بود، رأی ماهوی دیوان ممکن است که سال‌ها زمان بگذرد، شاید حداقل باید چهار پنج سال منتظر باشیم تا رأی نهایی صادر بشود، با اطلاع از این زمینه و پیشینه آمد و درخواست کرد که دیوان یک دستور موقت صادر کند. دستور موقت زمانی صادر می‌شود که آن حقوقی که براساس کنوانسیونی که محل اختلاف و نزاع هستند مورد حمایت هستند که در اینجا مورد ما همین کنوانسیون مقابله با نسل کشی و پیشگیری از نسل کشی است، در معرض تضییع هستند، در معرض خطر تضییع جبران ناپذیر و نقض جبران ناپذیری قرار دارند، لذا یکی از طرفین دعوا درخواست می‌کند تا زمان صدور حکم ماهوی و حکم نهایی دیوان دستور موقتی را صادر کند، مانع شود از آن اقداماتی که ممکن است این خسارت جبران ناپذیر را به آن حقوق وارد کند. به صورت خاص در اینجا کنوانسیون نسل کشی از حق حیات جمعی و مورد نسل کشی واقع نشدن گروه‌های ملی و مذهبی یعنی در اینجا به صورت خاص باز ملت فلسطین که دیوان آن را بعنوان یک گروه مورد حمایت کنواسیون نسل کشی امروز در رأی موقت خودش به رسمیت شناخت و مورد شناسایی قرار داد، از این حق دارد دفاع می‌کند؛ لذا بر این اساس آفریقای جنوبی درخواست کرد که این خطر آسیب دیدن این حق و در معرض خطر واقع شدن ملت فلسطین احراز شود و بر مبنای آن یک دستور موقتی صادر شود که دیوان همین کار را انجام داد. یعنی احراز کرد که هرچند ورود ماهوی پیدا نکرد، اعلام نکرد که نسل کشی آیا واقع شده است یا واقع نشده است، اما این را اعلام کرد که یک خطر حتمی بر وقوع نسل کشی وجود دارد و اگر این نسل کشی واقع شود یک آسیب جبران ناپذیری خواهد گذاشت.

سؤال: فکر می‌کنم تعابیر مختلفی را هم به کار برده اند از اینکه هم اکنون صحنه مرگ است غزه، یا تعداد قربانیانی که ذکر کردند. شرایط کنونی را فکر می‌کنم به واقع پذیرفته اند، یعنی تمام آن حقیقتی که در غزه در جریان است در شرایط انسانی اش در این رأی آمده بود. حالا این وسط قبل از اینکه وارد اجزای این قرار بشویم، آن ماجرای دوم چه، اینکه خود این نسل کشی که در این مدت آفریقای جنوبی مدعی است، رخ داده است، برای آن قرار است چه اتفاقی بیفتد فارغ از این دستور موقت؟
ذاکرحسین: دستور موقتی که صادر شده است، بعد از مدتی دیوان وارد بررسی ماهوی خواهد شد، طرفین دوباره ادله خودشان را باید لهو علیه ادعای آفریقای جنوبی اقامه کنند، احتمالاً رژیم اسرائیل مجدداً ایراد صلاحیتی وارد خواهد کرد و عرض کردم یک فرآیند بسیار زمانبری خواهد بود.

سؤال: در مرحله بعدی دقیقاً چه است، ما برای امروز که منتظر بودیم، یعنی قرار بود درخصوص این دستور موقت بیایند و نظر بدهند که این انجام شد. بقیه ماجرا یک یکماه داریم که یکماه آینده درخصوص همین اجرای این دستور موقت دوباره رژیم صهیونیستی باید بیاید و توضیح بدهد، بقیه ماجرا را برای آن موعدی داریم یا چه طرفی خود دادگاه برای آن زمان تعیین می‌کند؟
ذاکرحسین: یکماه فرصت دارد رژیم اسرائیل بیاید و گزارش بدهد از اجرای تدابیر و دستوراتی که امروز صادر شده است و ملزم است آنها را رعایت کند. وقتی که این گزارش را داد، طبیعتاً آفریقای جنوبی هم این حق را دارد که نسبت به آن اظهارنظر کند آنها را مورد نقد و تعجیل قرار بدهد، این را هم باید اشاره کنیم که این امکان هم وجود دارد که دیوان بین المللی دادگستری از گزارش رژیم اسرائیل متقاعد نشود، آن را رضایت بخش ندادند و حتی تدابیر جدیدی را در آن زمان هم که تدابیر قاعدتاً شدیدتری خواهد بود را مورد دستور قرار بدهد. وقتی که این فرآیند مرتفع شد، ما بازه زمانی و مهلت زمانی مشخصی را نداریم، اما به هر حال باید منتظر باشیم تا دیوان از طرفین درخواست کند که آن ادله خودشان را ارائه کنند تا فرآیند رسیدگی ماهوی هم آغاز شود. عرض کردم، اما چون به هر حال این روز‌ها فعالیت‌های دیوان بسیار متراکم است و به صورت فزاینده‌ای دعاوی مختلفی در دستور کارش قرار می‌گیرد، این احتمالاً رسیدگی ماهوی را باید انتظار داشته باشیم که یک مقدار زمانبر و کند باشد.