عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: یکی از مسائلی که دانشگاه اهل بیت(ع) باید در نظر داشته باشد این است که پژوهش‌ها را به شکل مسئله‌محور مورد توجه قرار دهد تا شاهد حل مشکلات جامعه در ابعاد گوناگون سیاسی، فرهنگی و اقتصادی باشیم.

آیت‌الله رضا رمضانی، دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) و عضو مجلس خبرگان رهبری در این مراسم به سخنرانی پرداخت که سخنان وی در ادامه می‌آید؛

خوشبختانه در دو سه سال اخیر تغییرات خوبی در بخش نرم‌افزار و سخت‌افزار در دانشگاه بین‌المللی اهل بیت(ع) تحقق پیدا کرده و امیدواریم این حرکت خوب مسئولان دانشگاه به لحاظ کمی و کیفی ادامه پیدا کند تا به مسیر استاندارد بین‌المللی برسد چراکه دانشگاه بین‌المللی باید استانداردهای بین‌المللی را رعایت کند. به همین مناسبت به برخی نکات اشاره می‌کنم و امیدوارم دانشگاه اهل بیت(ع) از جهت علمی نیز در راستای تحقق تمدن اسلامی مسیر درست خود را طی کند و از مسئولان هم تقاضا دارم به این دانشگاه توجه بیشتری داشته باشند.
رابطه علم و اخلاق

زمانی مقام معظم رهبر سه توصیه به دانشجویان داشتند؛ توصیه اول این بود که علم را درست بیاموزند. توصیه دوم تهذیب و توجه به مسائل اخلاقی و توصیه سوم درباره سلامتی بود. یعنی دانشگاه در پی سلامت جامعه و مخصوصاً سلامتِ تَن باشد چراکه در فعالیت‌های علمی دانشجویان نقشی ارزنده دارد. علم یکی از شاخصه‌های تمدن اسلامی در کنار عقلانیت، عدالت و گفتمان است. زمانی مسلمانان و دانشمندان اسلامی مرکز ثقل علوم بودند و باید این پیشرفت‌های علمی در میان مسلمانان به شکل دقیق و عمیق ادامه داشته باشد و این یکی از وظایف دانشجویان است که در راستای پیشرفت نظام جمهوری اسلامی ایران باید در نظر داشته باشند.

در دنیای امروز تنها جایی که انقلاب دینی در آن رخ داده ایران بوده و این نظام، نگاه حداکثری نسبت به فهم مسائل دینی دارد بنابراین امیدواریم این علم دینی در کشورهای اسلامی جای خود را پیدا کرده و راهکاری برای تحقق تمدن اسلامی باشد. علم باید حتماً در کنار اخلاق، معنویت و تهذیب قرار گیرد وگرنه تهدیدزا خواهد بود و فرصتی برای رشد جامعه در پی ندارد. امروزه هرچه جلوتر برویم نیاز به اخلاق و معنویت بیشتر می‌شود هرچند برخی می‌گویند چه ضرورتی به اخلاق است اما در جواب باید گفت اگر علم به دست اخلاق سپرده شود آنگاه منافع بیشتری برای جامعه بشری در پی خواهد داشت.
وظایف دانشگاه اهل بیت(ع)

در روایات نیز ذکر شده که بالاترین معرفت انسانی این است که به نوعی خودباوری برسد و قبل از ارتباط با دیگران، ارتباطی عمیق و وثیق با خودش برقرار کند. نکته مهم این است که باید به نخبگان جامعه باید به میزان بیشتری توجه شود و یکی از وظایف دانشگاه نیز گزینش جوانان نخبه است تا در حوزه‌های کاری خودشان تاثیرگذار باشند و بتوانند سمت و جایگاهی در جامعه داشته باشند. این یکی از اهداف مهم دانشگاه بین‌المللی اهل بیت(ع) است بنابراین ریاست محترم و هیئت رئیسه در گزینش دانشجو باید به این اصل مهم توجه داشته و نخبگان را وارد این دانشگاه کنند.

وظیفه دیگری که در این دانشگاه باید به طور دقیق مورد توجه قرار گیرد گفتمان عقلانیت و عدالت است چراکه جمهوری اسلامی ایران، سیستم و مدل سیاسی خاصی به نام مردم‌سالاری دینی ارائه می‌دهد و این فرصت هم برای افراد فراهم می‌‌شود که به انحاء مختلف نظرات خود را بیان کنند بنابراین باید تلاش‌های بیشتری در این زمینه در دانشگاه اهل بیت(ع) صورت گیرد. البته منظور ما معنویت مسئولیت‌پذیر است و افراد باید به گونه‌ای بار بیایند که در عرصه اجتماعی احساس مسئولیت کنند. موضوع دیگری که دانشگاه باید در نظر داشته باشد این است که پژوهش‌ها را به شکل مسئله‌محور در نظر داشته باشد تا شاهد حل مشکلات در جامعه در ابعاد گوناگون سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و … باشیم و دانشگاه هم باید موانع پیش روی پژوهش را تسهیل کند.
شخصیت امام خمینی(ره) الگوی جوانان امروز

یکی از مواردی که به میزان زیادی مورد تأکید ماست این است که باید یک رویکرد بین‌المللی را در این دانشگاه پیگیری کرده و با دانشگاه‌های سایر کشورها در ابعاد مختلف علمی و فرهنگی ارتباط داشته باشیم. دانشگاه باید دانشجویان را به گونه‌ای تربیت کند که متناسب با نیازهای جامعه امروزی باشد و در این راستا لازم است که کارهای فرهنگی را به میزان بیشتری مورد توجه قرار دهد. البته کار فرهنگی آسان نیست بلکه نیازمند نوعی مهندسی است و باید بر اساس شاخص‌های دینی و متناسب با فرهنگ ملیت‌های مختلف آن را مورد توجه قرار دهیم تا اثرگذاری و کارآمدی بیشتری داشته باشد. در این راستا باید اتاق‌های اندیشه‌ورزی تعریف شوند تا اهداف ما در این زمینه به شکل بهتری محقق شوند.

دانشگاه اهل بیت در کنار بارگاه ملکوتی امام خمینی(ره) است و دانشجویان لازم است از این همنشینی بهره‌مند شوند و استفاده کنند. به هر حال شخصیت امام ذخیره‌ای الهی، نه تنها برای مسلمانان بلکه برای جامعه امروز بشری بود و توانست ادبیات جدیدی را در جهان حاکم کند تا مردم در مقابل نظام‌های استعماری و استثماری مقاومت کنند. شخصیت امام؛ جامع، معنوی و عدالت‌خواه است لذا باید الگویی برای دانشجویان امروز باشد.

همچنین اساتید نیز نقش‌های مهمی بر عهده دارند چراکه تاثیر مهمی در تربیت دانشجو دارند لذا باید خود را متناسب با ادبیات بین‌المللی به روز کرده و مطالعات خود را توسعه دهند. ارتباط با دانشجویانی که از اقصی نقاط دنیا در این دانشگاه حضور پیدا کرده‌اند از اهمیت بالایی برخوردار است و استاد این دانشگاه باید با ادبیات و فرهنگ این ملیت‌ها آشنا باشد چراکه می‌تواند به بهبود کیفیت تدریس آنها کمک کند. نکته دیگری که اساتید باید به آن توجه داشته باشند این است که در این دانشگاه علاوه بر نقش تعلیمی، دنبال نقش تربیتی هم باشند.
آخرین نکته بنده این است که اساتید باید تفکرمحوری را به دانشجویان یاد دهند تا اهل تفکر و اندیشه‌ورز باشند، چراکه فلسفه‌‌ورزی بسیار مهم‌تر از فلسفه‌خوانی است. این دانشگاه و همچنین مجمع جهانی اهل بیت(ع) باید به سمت تخصص‌گرایی بروند یعنی افرادی که در اینجا کار می‌کنند باید فهم بین‌المللی داشته باشند که این هم لوازمی دارد که باید در جای خود به آن پرداخته شود.

غلامعلی حداد عادل: ریشه قدرت هر ملتی در مدرسه و دانشگاه است

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: هیچ ملتی بدون یک نظام تعلیم و تربیت و نظام آموزشی قوی، نیرومند نمی‌شود چراکه ریشه قدرت هر ملتی در مدرسه و دانشگاه است و اگر تحقیق کنید حتی یک استثناء هم در این مورد وجود ندارد.

غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز در این مراسم به سخنرانی پرداخت که گزیده سخنان وی را در ادامه می‌خوانید:

دانشگاه بین‌المللی اهل بیت(ع) از ثمرات انقلاب اسلامی است و محل دانشگاه هم در کنار گنبد پاک بنیانگذار انقلاب است لذا بنده مناسب می‌دانم اشاره کنم که حکومت دینی و اسلامی با حکومت‌های مرسوم جهانی متفاوت است و از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی دائماً از سوی نظامات حاکم بر جهان امروز با چالش مواجه بوده است. اگر از کسانی‌که با جمهوری اسلامی و تمدن اسلامی مخالف هستند بپرسید که شما ما را به چه سمت و سویی دعوت می‌کنید جواب آنها چیست؟ فرض کنید اصلاً انقلاب اسلامی به وجود نیامده باشد و ایران هم همانند قبل از انقلاب حکومتی دارد که شما دوست دارید پس ما قرار است چه کنیم و به چه سمتی برویم؟
چرا غرب از جمهوری اسلامی خشمگین است؟

دنیای غرب بعد از رنسانس به دخالت دین در سیاست پایان داد. این دوران را مدرنیته می‌نامند و می‌گویند در دوران حکومت کلیسا، سلاطین مشروعیت خود را از دین می‌گرفتند اما الان این مسئله پایان یافته و وارد دوران سکولاریسم شده‌ایم و دین دخالتی در حکومت و سیاست ندارد. غرب این را دستاوردی برای خود می‌داند و می‌گوید دین رابطه‌ای شخصی بین انسان و خداست و نباید آن را وارد اداره کشورها کنیم. لذا از اینکه کشور ایران بر اساس دین اداره می‌شود خشمگین و عصبانی هستند.

زمانی گفته می‌شد تمدن اروپایی، کلید سعادت را به دست آورده و همه تمدن‌های قدیمی ناقص هستند چراکه اروپا به راه درست افتاده است لذا معتقد بودند ارزش هر تمدنی به آن اندازه است که در تقویت تمدن امروز اروپایی مؤثر بوده باشد. کسانی همانند آگوست کنت و هگل معتقد بودند که تمدن غربی همه مسائل را حل کرده است و دانشگاه‌های غربی مسئله حل نشده‌ای را باقی نگذاشته‌اند. چهارده سال قبل از جنگ جهانی اول، هیچ جنگی رخ نداد که اروپایی‌ها آن را دوران طلایی می‌نامند اما سپس جنگ جهانی اول و بیست سال پس از آن جنگ جهانی دوم رخ داد. الان حدود هشتاد سال است که از پایان جنگ جهانی دوم گذشته است اما آیا جهان در این مدت، یک روز هم از جنگ تهی بوده است؟
رابطه قدرت و آموزش

تا زمانی‌که مارکسیسم در شوروی حاکم بود غربی‌ها جهان را به دو اردوگاه کمونیستی و لیبرالی تقسیم کرده بودند و می‌گفتند در آن اردوگاه دموکراسی و حقوق بشر وجود ندارد لذا با کشورهای حامی آنها می‌جنگیم تا به صلح و دموکراسی برسیم اما امروزه مارکسیسم از بین رفته و چین هم شرایط متفاوتی دارد اما آیا آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها راضی شده‌اند؟ خیر. بلکه ناتو را هم دائماً گسترش داده‌اند و موشک‌های خود را تا چهارصد کیلومتری مسکو هم بردند. بنابراین تمدنی که مدعی است دنیا را دست من بدهید تا آن را اداره کنم اما ببینید که مثلاً با افغانستان، عراق، لبنان، سوریه، یمن و فلسطین چه کرده‌اند. اساساً کجای دنیا وجود دارد که غرب آن را ویران و به نفع خود استثمار نکرده است، بنابراین معتقدم غرب شایستگی رهبری جهان را ندارد چراکه اقدامات آن نتیجه‌ای غیر از غارت و ویرانی و خونریزی در پی نداشته است.

دین باید در متن جامعه و در زندگی انسان‌ها باشد بنابراین ملتی همانند ایران می‌‌خواهد لباس دیگری بپوشد اما آیا آنها که از تنوع فرهنگی حرف می‌‌زنند این را پذیرفته‌اند؟ واقعیت این است که اگر دین وارد حکومت نشود نتیجه آن همان چیزی است که بعد از رنسانس در غرب پدید آمده است. مسئله دیگر این است که هیچ ملتی بدون یک نظام تعلیم و تربیت و نظام آموزشی قوی، نیرومند نمی‌شود چراکه ریشه قدرت هر ملتی در مدرسه و دانشگاه است و اگر تحقیق کنید حتی یک استثناء هم در این مورد وجود ندارد بنابراین هر جامعه‌ای بخواهد خود را بالا بکشد باید سراغ آموزش برود. یک نمونه در این مورد این است که بعد از سقوط امپراطوری عثمانی، قیمومت لبنان در دست فرانسوی‌ها بود که مسیحیت، شیعه و سنی را به رسمیت شناختند اما قدرت در اختیار اهل سنت و مسیحیان بود اما امروزه هیچ تصمیمی در لبنان گرفته نمی‌شود مگر اینکه حزب الله در آن تأثیر گذار باشد. قطعاً یک زمینه لازم برای این تحولات، آموزش بوده است.
وظایف دانشگاه اهل بیت(ع)

امام موسی صدر و دکتر مصطفی چمران در لبنان دیدند که جامعه شیعه مدرسه ندارد لذا کار را از یک هنرستان شروع کرده و آن را ادامه دادند بنابراین نسل بعدی شیعیان را تربیت کردند و امروزه باید قدرت حزب‌الله را در قدرت مدارس و مراکز آموزشی آن دانست که حتی در مقابل اسرائیل هم مقاومت می‌کنند. بنابراین راه موفقیت کشورها در تعلیم و تربیت است. دانشگاه اهل بیت(ع) هم باید آموزشی عرضه کند که به اعتلای کیفیت فردی و اجتماعی شیعیان در دنیا منتهی شود وگرنه اگر قرار باشد که صرفا مدرک تحصیلی بدهیم فایده‌ای ندارد.

دانشگاه بین‌المللی اهل بیت(ع) باید دانشگاهی باشد که وقتی فارغ التحصیلان آن به کشورهای خود می‌روند همه اذعان کنند که این شخص تبدیل به شخصی دیگری شده است. امیدوارم دانشگاه اهل بیت(ع) همانگونه که در سال‌های اخیر از نظر کاربری و ساختمان و جذب دانشجو رشد کرد از نظر سطح علمی اساتید هم رشد کند و دانشجویان همواره دنبال استادان درجه اول باشند. نکته دیگر این است؛ افرادی که به این دانشگاه وارد می‌‌شوند باید به زبان فارسی تسلط پیدا کنند و ما هم در بنیاد سعدی آمادگی همکاری در این زمینه را داریم.